Банката на Јапонија ги зголеми стапките за прв пат од 2007 година

Јапонската централна банка во вторникот ја прекина својата ултраагресивна програма за монетарни стимулации, зголемувајќи ги стапките за прв пат од глобалната финансиска криза.

Начелната политика на Банката на Јапонија (BoJ) за негативни стапки и масовни купувања на средства имаше за цел да го поттикне економскиот раст и порастот на цените по „изгубените децении“ на стагнација и дефлација.

Но, во вторникот, по неколкумесечни шпекулации, BoJ конечно го промени опсегот на основната стапка од -0,1 отсто на помеѓу нула и 0,1 отсто, во своето прво зголемување од 2007 година.

Официјалните лица „го проценија затворениот циклус помеѓу платите и цените“ и заклучија дека „целта за стабилност на цените од два проценти ќе биде постигната на одржлив и стабилен начин“, се вели во извештајот.

Овој потег ќе ги поскапи заемите за потрошувачите и бизнисите, но банките ќе можат да заработат повеќе пари од кредитирањето.

Тоа ќе ја зголеми и јапонската сметка за сервисирање на националниот долг, кој со околу 260 отсто од националното производство е еден од највисоките во светот.

BoJ, исто така, повика на крај на другите неортодоксни политики, вклучително и нејзината програма за контрола на кривата на принос, која им овозможува на обврзниците да се движат во тесен опсег и купување на фондови со кои се тргува преку берза затоа што тие ги „исполниле своите улоги“.

Но, таа рече дека ќе продолжи да купува долгорочни државни обврзници.

Таро Саито, висок економист во Институтот за истражување НЛИ, изјави за АФП дека овој потег е „одличен чекор за БоЈ кон нормализирање на нејзината монетарна политика за која долго време копнееше“.

Федералните резерви на САД и другите централни банки ги зголемија стапките за да ја зауздаат инфлацијата по руската инвазија на Украина во 2022 година.

Но, и покрај тоа што инфлацијата исто така надмина четири проценти во еден момент, BoJ ја задржа својата главна стапка под нулата, каде што беше од 2016 година.

Бидејќи негативните каматни стапки значат дека банките губат со паркирање на капитал со BoJ, политиката имаше за цел да ги охрабри да позајмуваат на бизнисите.

Политиката нагло го ослабна јенот во однос на доларот, што е добра вест за извозниците, но не и за потрошувачите бидејќи го поскапи увозот.

Јенот падна над 150 за долар, а акциите пораснаа бидејќи коментарот на BoJ дека условите ќе останат поволни ги истури студената вода на очекувањата за повеќе покачувања.

„За BoJ да го преземе следниот чекор, кој веројатно ќе биде зголемување на каматните стапки, голема е пречката — мора да има појасни знаци дека економијата се подобрува“, рече Саито.

Инфлацијата е на или над целта на BoJ од два проценти речиси две години. Но, BoJ сакаше повеќе докази за зголемување на платите и дека инфлацијата е поттикната од побарувачката наместо од привремените фактори.

Последното парче од сложувалка се чини дека дојде во петокот, кога најголемиот јапонски синдикат го обезбеди своето најголемо зголемување на платите од 1991 година. Шефот на БоЈ, Казуо Уеда, на прес-конференција во вторникот рече дека исходот е „важен фактор во донесувањето на нашата одлука“.

Но, од Мудис проценуваат дека нема сигурност дека ќе има поголеми добивки во платите или посилна домашна побарувачка, додавајќи дека BoJ „брза“.