Аналитика
Америка се движи блиску до работ на самонаметната економска катастрофа. Претседателот Џо Бајден и претседателот на Претставничкиот дом Кевин Мекарти во понеделникот не можеа да постигнат договор за тоа како да го подигнат плафонот на долгот на американската влада од 31,4 трилиони долари на само 10 дена пред можното неплаќање кое може да ја потопи американската економија, но ветија дека ќе продолжат да разговараат.
Демократскиот претседател и највисокиот конгресен републиканец се мачеа да постигнат договор, бидејќи МекКарти ја притиска Белата куќа да се согласи со кратења на федералниот буџет што Бајден го смета за „екстремен“, а претседателот турка нови даноци што републиканците ги отфрлија.
Сепак, двете страни ја истакнаа потребата да се избегне неплаќање со двопартиски договор по состанокот во понеделникот вечерта, и сигнализираа дека редовно ќе разговараат во наредните денови.
ИГРА СО ГОЛЕМИ ВЛОГОВИ
Доколку не се постигне компромис за зголемување на овластувањето за задолжување на владата во рок од неколку дена, САД би можеле да ја загубат својата репутација како стабилно сидро на глобалната економија. Милиони луѓе би можеле да останат без пензии и без надоместоци за ветерани ставени откако американската влада ќе ја исцрпи својата способност да ги плаќа своите долгови поради ограничувањето за задолжување што го постави Конгресот.
Неуспехот на САД ќе одекне низ финансискиот пазар, што веројатно ќе предизвика рецесија што ќе предизвика сериозни загуби на работни места и ќе го уништи и онака кревкото чувство на економска сигурност за многу семејства.
По викендот на жестокост меѓу преговарачите за републиканците во Претставничкиот дом и Белата куќа, Бајден во понеделник ќе се сретне со претседателот на Претставничкиот дом Кевин Мекарти на критички разговори за повлекување на економијата од пропаст. Претседателот Бајден штотуку се врати во САД од Јапонија, каде што беше ставен во неверојатна позиција да не може да ги увери колегите светски лидери дека Вашингтон нема да ја доведе глобалната економија во хаос.
Притисокот врз состанокот е огромен, бидејќи секретарот за финансии Џенет Јелен предупреди дека владата нема да може да ги исполни своите обврски доколку Конгресот не го подигне плафонот на долгот до 1 јуни. Решението може да испрати паника низ финансиските пазари и да ја наруши довербата во кредитната способност на САД.
Бајден веќе отстапи од својата позиција дека нема да преговара за лимитот на долгот – кој треба да се зголеми за да се плати за трошењето што веќе го овласти Конгресот и авторот на него и претходните претседатели. Неговите функционери велат дека е неодговорно републиканската партија да ја држи целата држава како заложник за толку критично прашање. Меѓутоа, републиканците велат дека владата троши премногу пари и ја гледаат заканата од финансиска катастрофа како нивен главен лост против Бајден.
Мекарти во неделата наутро изјави дека Бајден ги менува позициите поради притисокот во неговата партија. „Значи, мислам дека тој треба да се оддалечи од социјалистичкото крило на Демократската партија и да ја претставува Америка“, им рече говорникот на новинарите.
Но, дури и двајцата политички противници да постигнат договор, нема гаранција дека договорот Бајден-МекКарти би можел да помине низ Конгресот, доминиран од републиканците. Мекарти веќе усвои нацрт-закон за подигање на плафонот на долгот во замена за листа на желби со барања на републиканците. Дури и таа мерка – која немаше шанси во Сенатот предводен од демократите – помина само со еден глас. Секој договор прифатлив за Бајден, по дефиниција, би бил многу помалку атрактивен за републиканците – предизвикувајќи сомнеж за капацитетот на Мекарти да го усвои.
Министерката за финансии на САД, Џенет Јелен во неделата ги отфрли тврдењата на републиканците дека администрацијата би можела да го продолжи рокот за зголемување на лимитот за задолжување до 15 јуни, велејќи дека веројатноста дека владините финансии би можеле да издржат толку долго е прилично мала. „Мојата претпоставка е дека ако не се подигне плафонот на долгот, ќе има тешки избори да се направат за тоа кои сметки ќе останат неплатени“, рече Јелен за „Meet the Press“ на NBC.
КОЈ ПРВ ЌЕ ПОПУШТИ?
Динамиката на ќор-сокакот зависи од претпоставката на секоја страна дека другата ќе ја плати најголемата политичка цена ако економијата оди во слободен пад поради неисполнување на обврските.
Сомнително е дали досегашното одбивање на Претставничкиот дом да направи компромис со Бајден целосно ја одразува волјата на Американците. Додека тие го контролираат домот со мало мнозинство – МекКарти може да изгуби само четири гласа за да го усвои предлог-законот – демократите управуваат со Сенатот (со уште помало мнозинство) и исто така ја држат Белата куќа.
Ова е рамнотежа на силите што треба да ги поттикне двете страни кон компромис, но екстремистичките елементи во Претставничкиот дом на Републиканската партија би можеле да го оневозможат тоа.
Како ќе се одвива оваа пресметка ќе биде критично за динамиката на моќта во Вашингтон, бидејќи, доколку Бајден се откаже, Републиканската партија сигурно ќе се обиде повторно да го заглави на лимитот на долгот пред следните избори. Конфронтацијата, исто така, ќе биде од витално значење за наследството на Бајден, бидејќи Републиканската партија настојува да скрати некои од претходните достигнувања на претседателот, вклучително и неговите напори за борба против климатските промени.
Како и Мекарти, Бајден, исто така, се соочува со политички притисок во неговата партија, откако некои прогресивни демократи изразија стравување дека ќе му понуди премногу на говорникот во каков било договор. Демократите се особено лути поради напорите на GOP да наметнат нови работни барања за Medicaid и дополнителна храна за сиромашните семејства.
Некои демократи го повикаа Бајден да се повика на овластувањата според 14-тиот амандман на Уставот за еднострано да го подигне плафонот на долгот – должност што е резервирана за Конгресот според законот. Претседателот во Јапонија рече дека верува дека има овластување да го стори тоа, но покрена сомнеж дали таков потег е возможен во ограничената временска рамка на располагање и дали тоа би можело да се поддржи во правните предизвици кои би можеле да одат до крај на Врховен суд.
Додека главните жртви на неплаќањето би биле милиони Американци, напорната политика во моментот значи дека кариерите и на Бајден и на Мекарти би можеле да зависат од тоа како ќе се одвива нивната конфронтација во наредните денови.
Во меѓувреме, САД се упатуваат кон економска катаклизма што самите ја создадоа.
