MАКРОЕКОНОМСКO ОПКРУЖУВАЊЕ
Во однос на економските движења во еврозоната, по силниот годишен пад на активноста во вториот квартал на 2020 година (од 14,7%), најновите високофреквентни податоци и оцени упатуваат на подобрување на состојбата и забавување на годишниот пад во третото тримесечје. Согласно со ваквите движења, ЕЦБ во септемвриските проекции изврши умерена нагорна ревизија на економскиот раст за 2020 година во однос на јунските проекции, а за 2021 и 2022 година се задржани речиси истите оценки. Така, сега се очекува дека падот на БДП во 2020 година ќе изнесува 8%, додека за 2021 и 2022 година растот ќе достигне 5% и 3,2% соодветно. Во Германија, како наш најзначаен трговски партнер, во третиот квартал се очекува дека ќе дојде до закрепнување на економијата и намалување на годишниот пад согласно и поволните сигнали од автомобилската индустрија. Во однос на инфлацијата во еврозоната, првичната оцена за август покажува годишен пад на цените од 0,2%, наспроти растот од 0,4% во јули, и ваквата промена се должи на силното забавување на базичната инфлација (од 1,2% во јули на 0,4% во август). Според најновите проекции на ЕЦБ, се очекува дека инфлацијата ќе изнесува 0,3%, 1% и 1,3% во 2020, 2021 и 2022 година, со што е извршена нагорна ревизија само на стапката на инфлација за 2021 година (0,8% во јуни).
Последно расположливите макроекономски показатели упатуваат на годишен пад на бруто домашниот производ на Р. Северна Македонија во првата половина од годината од 6,4%. Во однос на априлската проекција на Народната банка, ова претставува малку послабо остварување од очекувањата главно како резултат на отстапувањето за првиот квартал, додека остварувањето во вториот квартал беше во целост во согласност со проекцијата на Народната банка. Тековно расположливите високофреквентни податоци за третиот квартал од 2020 година упатуваат на поумерени негативни ефекти од здравствената криза врз економската активност. Ова е видливо преку забавувањето на годишните стапки на пад на индустријата, градежништвото, прометот во угостителството, а делумно и кај трговијата.
Индустриските сектори трговијата, туризам и транспорт забележаа заеднички пад од 12,3%, особено туризмот кој доживеа застој. Падот во секторот на приватното градежништво беше комепнзирано со јавни инвестиции во патишта, додека земјоделството и информативно-комуникациската технологија остварија добар раст. Најголем пад се забележува во вториот квартал, потоа падот е забавен.
Приватната потрошувачка имаше контракција од 5,6%, додека намалениот увоз создаде нерамнотежа во трговскиот баланс. Стапката на невработеност за првпат по 9 години се зголеми на 16,7%. Девизните резерви се движат во безбедната зона, пришто промените се одраз на редовни отплати на јавниот сектор кон странство и повремени интервенции од страна на Народната Банка, со што стабилноста на денарот е загарантирана.
Просечната годишна стапка на инфлација сеуште се одржува на релативно ниско и стабилно ниво и за првите 9 месеци од годината изнесува 0.9 %. Ова најмногу се должи на зголемени цени на храната.
Проекциите за следниот период се базираат на влијанието на вториот бран на пандемијата која се случува во третиот квартал. Владата по донесување на четвртиот пакет мерки за домашната економија кој изнесува дополнителни 4,2% од БДП се очекува да донесе позитивен ефект, но јавните финансии треба да претрпат структурални реформи за стабилизирање на макроекономските индикатори на среден рок. Неизвесноста околу траењето на пандемијата влијае на неизвесноста на 3 очекуваното стабилизирање, но последните резултати од анкетата на економските аналитичари даваат оценка за постепено и умерено закрепнување на домашната економија.
Во доменот на монетарната политика, се донесоа мерки на акомодативна политика како одговор на екстерниот шок врз макроеконoмските варијабли предизвикани од пандемијата. Имено, од почетоток на пандемијата, Народната Банка двапати ја намали референтната каматна стапка на благајничките записи и тоа за -0,25% во април и дополнителни -0,25% во мај со што до овој момент се одржува на ниво од 1,50%.
БАНКАРСКИ СЕКТОР
Банкарскиот сектор е структуриран од 14 банки, од кои 13 деловни и една развојна банка, со 76,5% учество на странскиот капитал во вкупниот капитал, пришто проценките за бројот на банки упатуваат на заклучок дека постои простор за окрупнување на банкарскиот сектор заради ефективно зголемување на конкуренцијата како и генерирање на солиден финансиски резултат како основен извор на капитал со што се зголемува отпорноста на банките, а со тоа и на финансискиот систем.
Банкарскиот систем е вискоко капитализиран и ликвиден, со стапка од 17% на ниво на сектор, што е зголемување за 0,7% од почетокот на годината. Показателите укажуваат на структура на заштитни ликвидносни и капитални слоеви кои се над регулаторниот минимум и гарантираат заштита во случај на појава на позначителни шокови да можат да абсорбират евентуална материјализација на ризиците.
Иако ревидираните проекции за кредитниот и депозитниот раст беа надолни во априлските проекции заради пандемијата, сепак истите се остваруваат над очекувањата согласно податоците заклучно со податоците од септември 2020 година. Задолженоста на приватниот сектор е релативно средна (51,3% од БДП) со простор за понатамошно зголемување.
Неизвесноста во поглед на времетраењето и интензитетот на случувањата поврзани со корона-вирусот, несомнено, и понатаму ќе создава притисок врз одржувањето на профитабилноста на банките во текот на 2020 година.
Стратегија на банката [ т у к а ]