Аналитика
Американскиот долар се движи кон најслабиот годишен резултат во последните осум години, оставајќи впечаток на валута што ја изгубила својата поранашна сигурност во очите на глобалните инвеститори. Иако американската економија испорачува силни макроекономски сигнали, пазарите сè повеќе се фокусираат на идната насока на монетарната политика и на очекувањата дека каматните стапки ќе продолжат да се намалуваат и во текот на 2026 година.
Последните податоци за бруто-домашниот производ, кои покажаа раст од 4,3% на годишно ниво во третиот квартал, не успеаја да го сменат пазарното расположение. Инвеститорите заклучија дека забавувањето на инфлацијата му остава простор на Federal Reserve да продолжи со олабавување на политиката, без оглед на краткорочната економска отпорност. Според аналитичарите, во цените веќе се вградени најмалку уште две намалувања на каматните стапки во текот на следната година.
Во таа насока размислува и Дејвид Мерикл од Goldman Sachs, кој смета дека Федералниот комитет за отворен пазар ќе се одлучи за компромис со дополнителни намалувања од по 25 базични поени, при што ризиците се наклонети кон понатамошно слабеење на доларот. Клучниот аргумент, според него, останува трендот на постепено смирување на инфлаторните притисоци.
На девизните пазари, ова сценарио веќе се одразува. Еврото и британската фунта се искачија до нови тримесечни максимуми, додека индексот на доларот падна на најниско ниво во последните два и пол месеци. Американската валута е на пат да ја заврши годината со пад од околу 9%, што би бил најлошиот учинок од 2017 година, а доколку слабеењето продолжи и во последните денови од годината, можно е да се забележи и најголем годишен пад од почетокот на новиот милениум.
Зад оваа динамика стои и пошироката политичка слика. Доларот помина низ бурна година обележана со нестабилност, делумно поттикната од трговските политики и тарифите воведени од поранешниот претседател Donald Trump, кои предизвикаа сомнежи околу довербата во американските средства и ја отворија дебатата за независноста на централната банка.
Наспроти тоа, еврото бележи раст од повеќе од 14% од почетокот на годината и е на пат кон најдобра година од 2003 година наваму. European Central Bank неодамна ги задржа каматните стапки и ги ревидираше нагоре проекциите за раст и инфлација, потег што пазарите го протолкуваа како сигнал дека циклусот на олабавување во еврозоната се приближува кон својот крај.
Слична логика ги подигна и австралискиот и новозеландскиот долар, бидејќи инвеститорите сè повеќе веруваат дека следниот чекор на тамошните централни банки ќе биде зголемување, а не намалување на стапките. Британската фунта, пак, доби поддршка и покрај очекувањата дека Банката на Англија ќе започне со внимателни намалувања во текот на 2026 година.
Сепак, заедничка карактеристика за речиси сите валути е нивната релативна слабост во однос на златото, кое достигна нов историски максимум, потврдувајќи ја зголемената побарувачка за безбедни засолништа. Особено се истакнаа валутите на помалите европски економии со ниско ниво на јавен долг, при што норвешката, шведската круна и швајцарскиот франк забележаа двоцифрени добивки во однос на доларот.
Податоците од пазарот на опции и од регулаторните тела дополнително ја потврдуваат негативната перцепција за доларот. Спекулативните инвеститори, за првпат по неколку месеци, масовно се позиционираат против американската валута, додека еврото и австралискиот долар се главните алатки преку кои се изразува овој став. Според анализите на Bloomberg, пазарот се подготвува за сценарио во кое слабеењето на доларот ќе продолжи и во 2026 година, освен ако не дојде до нагло враќање на американската „растечка исклучителност“ што би ги променило очекувањата за политиката на ФЕД.
Засега, тој пресврт изгледа далечен. Комбинацијата од умерен раст, попуштачка монетарна политика и глобално намалување на стравот од ризик создава амбиент во кој доларот ја губи својата традиционална предност. Во такви услови, американската валута влегува во новата година со товарот на најлошиот учинок во речиси една деценија и со пазар што сè уште очекува повеќе слабости отколку изненадувања.
(Фото: Unsplash)
