Аналитика
Најновиот предлог на претседателот Доналд Трамп да воведе царина од 50% за увоз на сите стоки од ЕУ со образложение дека трансатлантската трговија мора да се гради врз основа на „почит, а не на закани“, предизвика огорчени реакции во Европската Унија.
Реакциите уследија откако Трамп во петокот на својата платформа Truth Social изјави дека трговските преговори со Брисел „не водат никаде“ и предложи да воведе општа царина од 50% за сите европски стоки што влегуваат во САД почнувајќи од 1 јуни.
Германскиот министер за финансии Ларс Клингбеил во неделата повика на „сериозни преговори“ со Соединетите Американски Држави откако американскиот претседател Доналд Трамп се закани дека ќе воведе 50 проценти царини за стоките од Европската Унија од 1 јуни.
„Не ни требаат дополнителни провокации сега, туку сериозни преговори“, рече Клингбеил во интервју за германскиот весник „Билд“ објавено во неделата.
„Токму за ова разговарав со американскиот секретар за финансии Скот Бесент“, изјави Клингбеил за „Билд“. „Царините на САД ја загрозуваат американската економија барем колку што ја загрозуваат германската и европската економија“, рече тој.
Ултиматумот од петокот беше поставен само неколку часа пред телефонскиот разговор на комесарот на ЕУ за трговија, Марош Шефчович, со трговскиот претставник на САД, Џејмисон Грир, и секретарот за трговија на САД, Хауард Лутник, што се смета за последен обид да се избегне целосна трговска војна. По телефонскиот разговор, Шефчович повика на „меѓусебно почитување, а не на закани“ меѓу двете страни.
Најавата на Трамп дојде во услови на пошироко заострување на односите меѓу двете глобални сили, кое доживеа месеци недоверба и економски спорови.
ЕУ, дом на речиси 450 милиони луѓе, е најголемиот трговски блок во светот и еден од најголемите комерцијални партнери на Вашингтон. Минатата година извезе стоки во САД во вредност од над 600 милијарди долари, додека увезе стоки во вредност од околу 370 милијарди долари.
Најновата реакција на Трамп следи по неговото објавување на 2 април за царина од 39% за европските стоки „Денот на ослободувањето“, идеја од која подоцна се откажа пред повторно да го промени курсот во петокот со уште поцврст став.
Стивен Мур, поранешен економски советник на Трамп, за Би-Би-Си изјави дека неговиот поранешен шеф ја изразува својата фрустрација од ЕУ. „Мислам дека се надеваше дека до сега ќе ја имаме ЕУ со некаков договор на маса, а досега тоа не се случи“, рече тој, нарекувајќи ги царините од 50% за увоз „истрел во лак“.
Иако одговорот на ЕУ сигнализира подготвеност за преговори, несогласувањето се продлабочи меѓу блокот и неговиот долгогодишен трансатлантски сојузник околу враќањето на борбениот став што го зазеде Трамп за време на неговата прва администрација, кога се спротивстави на децениската соработка и ја нарече ЕУ економски ривал.
Во 2018 година, Трамп рече дека „никој не се однесува кон нас полошо од Европската Унија“ и тврдеше дека блокот е дизајниран да ги експлоатира САД. Тој го повтори тоа тврдење и оваа година, опишувајќи ја ЕУ како „формирана за да ги уништи Соединетите Држави“.
Иако идеолошките архитекти на првата администрација на Трамп, како што се Стив Банон и Питер Наваро, исто така јавно ја критикуваа унијата, многумина во сегашниот внатрешен круг на Трамп ги делат тие чувства. Потпретседателот Џ.Д. Венс во февруари ги нападна европските лидери на безбедносната конференција во Минхен за прашања што се движат од слободата на говорот до миграцијата и одбраната, задавајќи силен удар на европскиот поглед на Америка како цврст културен сојузник.
„Заканата за која најмногу се грижам во однос на Европа“, рече Венс, „е заканата одвнатре – повлекувањето на Европа од некои од нејзините најфундаментални вредности, вредности што ги дели со Соединетите Американски Држави“.
Тоа се случи откако Елон Маск – најбогатиот човек во светот, кој исто така беше близок советник на Трамп претходно во неговиот втор мандат – ја даде својата поддршка на германската крајно десничарска партија Алтернатива за Германија, која повика Германија да ја напушти ЕУ.
Во основата на голем дел од непријателството на втората администрација на Трамп кон Европа е засновано на безбедносното прашање, најзначајно поради војната во Украина.
Иако ставот на администрацијата за војната во Украина оттогаш омекна, Венс постојано се спротивставуваше на испраќањето воена помош до Киев, велејќи во февруари дека „навистина не ми е грижа што ќе се случи со Украина на еден или друг начин“.
И во разговор на „Сигнал“ меѓу високи претставници на администрацијата, кој протече во март, потпретседателот првично се спротивставил на американските напади во Јемен, тврдејќи дека не сака да ја „спаси Европа“, додека министерот за одбрана Пит Хегсет предупредил дека Европа се однесува кон Америка како кон „наивец“ потпирајќи се на неа за одбрана.
Иако повикот на Шефчович за „договор што функционира за двете страни“ го одразува карактеристично воздржаниот одговор на ЕУ на нападите на администрацијата на Трамп, Европа со месеци се подготвува и за можноста за подалечен економски однос со САД.
Порано овој месец, Шефчовиќ рече дека блокот претпочита да преговара, „но не по секоја цена“, пред да објави можни одмазднички царини за американски стоки во вредност од над 100 милијарди долари следниот ден.
Се чини дека Европа, исто така, се подготвува за иднина без гаранцијата на Америка за европска безбедност против Русија. Германија оваа недела распореди постојана воена бригада надвор од своите граници за прв пат од крајот на Втората светска војна.
Трговската војна што се развива со блокот ја олеснува позицијата на Велика Британија, која гласаше за напуштање на ЕУ во 2016 година, но неодамна потпиша трговски договор со Европа и економски договор со САД.
Се чини дека Лондон ги избегна најстрмните царини откако Трамп минатиот месец се согласи да го задржи данокот за британски стоки на 10%, но Велика Британија сега мора да оди по деликатна линија: да го одржи својот „специјален однос“ со Вашингтон, додека бара поблиско усогласување со својот најголем трговски партнер во Брисел.
