Секоја минута, еквивалент на камион за ѓубре полн со пластика се фрла во океаните. Сепак, пред да стигнат до морето, овие отпадоци тргнуваат на долго патување низ кривините на реките и потоците. Видливиот дел од ова загадување е впечатлив, со спектакуларни слики од акумулација на отпад на бреговите на големите азиски реки. За споредба, европските реки изгледаат сочувани. Но, кога станува збор за микропластиката, невидлива со голо око и најопасна за живите организми, сите големи европски реки се загадени и во концентрации кои научниците ги сметаат за алармантни. Ова е едно од главните наоди објавени во специјалното издание на списанието Environmental Science and Pollution Research , кое собира не помалку од 14 научни написи посветени на проучување – од извор до ефекти – пластичниот отпад во континуумот копно-море во Европа.
Овие публикации произлегуваат од мисијата „Тара Микропластикс“ спроведена во 2019 година. Седум месеци, познатата шуна на Фондацијата Тара Океан патуваше по девет големи европски реки: Лоара, Сена, Рајна, Елба, Темза, Ебро, Рона, Тибар и Гарон. За време на експедицијата беа собрани речиси 2.700 примероци и анализирани во 19 лаборатории од 40 истражувачи, координирани од Францускиот национален центар за научни истражувања.
Секое од овие водни тела е критично не само за екосистемите што ги поддржуваат, туку и за заедниците кои се потпираат на нив за различни цели, вклучително и вода за пиење и земјоделство.
Наодите покажуваат дека микропластиката, кои се ситни пластични честички со димензии помали од пет милиметри, навлегле во овие извори на вода со алармантна брзина. Присуството на микропластика во животната средина предизвикува значителна загриженост, бидејќи тие можат да имаат штетни ефекти врз водниот живот и здравјето на луѓето. Овие честички може да се акумулираат во синџирот на исхрана, предизвикувајќи ризици за различни видови, вклучувајќи ги рибите и птиците, и на крајот влијаејќи на човечките потрошувачи.
Истражувачите забележаа дека воведувањето на микропластика во овие реки произлегува од различни извори, вклучувајќи урбани истекувања, испуштање отпадни води и деградација на поголеми пластични производи. Како што пластиката се распаѓа на помали честички, нивното присуство во водата станува сè попродорно, што го прави предизвик да се ублажи нивното влијание.
Резултатите од оваа студија ја истакнуваат итната потреба од сеопфатни стратегии за мониторинг и управување за да се одговори на загадувањето со микропластика во европските водни патишта. Постои зголемена побарувачка за политики насочени кон намалување на пластичниот отпад и подобрување на практиките за управување со отпад за да се спречи понатамошна контаминација на овие витални извори на вода.
Покрај еколошките импликации, здравствените ризици поврзани со конзумирање на контаминирана вода и морска храна стануваат фокусна точка за јавно-здравствените службеници. Студијата ја нагласува важноста од подигање на свеста за загадувањето со микропластика и неговите потенцијални последици.
Додека европските нации се справуваат со ова итно прашање, наодите служат како повик за акција за владите, истражувачите и граѓаните. Колаборативните напори се од суштинско значење за да се заштити здравјето на водните екосистеми и да се обезбеди чиста вода за идните генерации.