Аналитика
Компанијата која го поседува Фејсбук и Марк Цукерберг се соочуваат со проблем со шест букви – Т-и-к-Т-о-к. Тој призна исто толку неколку пати во разговор со аналитичарите од Вол Стрит, за време на брифингот на кој се обиде да го објасни растот на неговите апликации – и вистинскиот пад на дневните корисници на Фејсбук, што е прв таков пад на компанијата во 18-годишна историја.
Цукерберг инсистираше на тоа дека голем дел од неговата одбранбена стратегија на TikTok е Reels, клонот на TikTok, видео формат во кратки форми – воведен на Instagram и Facebook и лансиран во август 2020 година.
Ако Цукерберг веруваше во долгорочната одржливост на Reels, тој би направил вистински чекор во TikTok со истурање пари на Reels и неговите создавачи. Многу, многу пари. Но, тој тоа не го прави.
Цукерберг демонстрираше подготвеност да сруши планини со пари во текот на многу години за проекти во кои целосно верува. Најочигледен пример е метаверзумот, најновиот столб на Цукерберг. Мета минатата година вложи 10,1 милијарди долари за да развие нов софтвер за зголемена и виртуелна реалност.
Трошоците се очекува да растат во 2022 година. На Волстрит му е кажано дека расфрлањето ќе продолжи во догледна иднина. Севкупно, погледот на Мета за метаверзумот се чини дека е: Ќе потрошиме што е можно повеќе – онолку долго колку што е потребно – за ова да се случи.
Акциите на гигантот на социјалните мрежи доцна доживеаја очајно време. По слабата квартална заработка и лошата перспектива, Мета влезе во слободен пад минатата недела, забележувајќи ја најголемата еднодневна загуба во пазарната капитализација во историјата на САД на 3 февруари, кога цената на акциите падна за 26%. До затворањето во вторникот, акциите паднаа за околу 42% од нивниот историски максимум во септември.
Сепак, сега, се чини, Мета се подготвува да отскокне од дното на кое беше паднала: акциите на компанијата скокнаа за 2,7% во средата, надминувајќи го просекот во поширокиот технолошки сектор. Nasdaq Composite, кој ги следи некои од најголемите технолошки акции во САД, порасна за 1,5%.
Биолошките закони важат и за големите корпорации
Ако постои единствен непроменлив закон во човечката биологија, тоа е дека никој не живее вечно. Истото важи и за корпорациите.
Мета во четвртокот ја претрпе најголемата еднодневна загуба во историјата на американските берзи, по неочекувано лошиот извештај за заработката во четвртиот квартал.
Претседателот и извршен директор на компанијата, Марк Цукерберг, се обиде да ги увери вработените и инвеститорите дека тој и неговиот менаџерски тим имаат прашања во рака на долг рок.
Вистина е дека Мета останува моќна сила во технолошкиот простор. Акцијата се затвори во петокот на 237,09 долари, приближно каде што беше дури на 30 јули 2020 година, а нејзината моментална пазарна капитализација од 659 милијарди долари е седма по големина меѓу американските компании. Некои пазарни стратези велат дека можеби е потценет по сегашната цена.
Но, исто така е можно компанијата да се соочува со точка на пресврт во нејзиниот деловен модел со егзистенцијални импликации.
Дури и краток список изгледа застрашувачки. Започнете со огромната популарност на TikTok, кој се етаблира како најпосакувана платформа за видеа во кратки форми пред да ја најде основата на копијата на Facebook, Reels. Има нови опции за приватност на Apple за корисниците на iPhone, кои длабоко ќе го намалат пристапот на Мета до рекламните долари, што ќе чини дури 10 милијарди долари приход оваа година.
Друга тешкотија е влошената репутација на компанијата за доверливост поради сомневањата за нејзините социјални влијанија.
И покрај корпоративното ребрендирање наменето да ја оддалечи компанијата од нејзините скандали, корпоративната личност на Мета е нераскинлива од Цукерберг, кој продолжува да има супермнозинска контрола врз гласовите на акционерите на фирмата.
Колку и да беше успешен во фаќањето на желбите на социјалните мрежи со навремените купувања на новите конкуренти како што се WhatsApp или Instagram, тој досега имаше мал успех во обидите да ги убеди инвеститорите дека навлегувањата на компанијата во други деловни модели претставуваат вистинска иднина. Цукерберг понуди матна слика за „метаверс“, пазарот на кој компанијата отсега натаму ќе му се обраќа: „Има многу нејаснотии околу тоа што значи метаверс“, призна тој во подкастот на Бен Томпсон.
И мега-компаниите, понекогаш, умираат, зарем не?
За многу години, суштинскиот индустриски преживеан беше General Electric, кој беше оригинална компонента на Dow Jones индустрискиот просек во 1896 година и остана во индексот континуирано почнувајќи од 7 ноември 1907 година.
Таа серија заврши по повеќе од 110 години во јуни 2018 година; компанијата, урната од навредливите инвестиции во финансиските услуги и принудена да ги продаде своите икони производствени единици, повеќе не личеше на лутиот император на американската економија од нејзиниот најславен период и беше нецеремонијално исфрлена од Дау.
Друга компанија која умно и сериски се преправи за да остане на врвот на списокот на американските корпорации беше IBM.
Во текот на својата долга историја, како што забележа Стивен Чери од Универзитетот во Питсбург минатата година на неговиот подкаст „Поправање на иднината“, IBM се насочи од производство на машини за табелирање за пописот во 1890 година, до мејнфрејм компјутери, персонални компјутери, до вмрежување и на машините за вештачка интелигенција што ги победија шаховските велемајстори и „Загрозеност!“ шампиони на сопствените игри.
Минатиот месец, IBM претрпе понижување од продажбата на Watson Health, платформа за вештачка интелигенција лансирана во 2015 година со цел да им помогне на лекарите и болниците да ги анализираат податоците за пациентите во огромни размери. Но, тврдењата на компанијата беа обвиткани со возбуда, а инвестицијата потребна за да продолжи да работи во услови на загуби беше повеќе од она што IBM го сметаше за исплатливо.
Некои компании стануваат заробеници на сопствениот успех. Тоа беше случај со Xerox, кој собра величествен профит од својата канцелариска копирна машина 914, која беше претставена во 1959 година и стана најуспешниот индустриски производ во историјата до тоа време
Смислен од ексцентричен пронаоѓач по име Честер Карлсон, 914 беше толку успешен што целата компанија беше структурирана да ја опслужува и дистрибуира машината и нејзините наследници.
Сепак, Xerox „беше фундаментално проколнат од визијата на основачот Честер Карлсон“, ми рече поранешниот главен директор за технологија на компанијата, Пол Страсман, во 1998 година. Ограниченоста на таа визија му се удрија од глава на Xerox во 1970-тите, кога го изгради и го вгради својот легендарен истражувачки центар Пало Алто, или PARC, во Силиконската долина со цел да пронајде идни големи канцелариски технологии пред другите да можат да го сторат тоа. И научниците и инженерите на овој центар ги измислија персоналните компјутери, графичките дисплеи и другите технологии кои денес ги земаме здраво за готово, но Xerox не умееше да ги изнесе на пазарот и тие да бидат профитабилни.
Што кажа Стив Џобс?
„Ксерокс можеше да ја поседува целата компјутерска индустрија денес“, изјави Стив Џобс од Apple во документарен филм од 1996 година. „Можеше да биде IBM од 90-тите. Можеше да биде Мајкрософт од 90-тите“. Во тоа време, се разбира, сопнувањето на двете компании лежеше непредвидено на далечниот хоризонт.
Не е невидено за една корпорација да се соочи со искуството блиску до смртта и да се обнови себеси. Apple го стори тоа, откако беше блиску до исчезнување откако самиот Џобс беше принуден да ја напушти компанијата во 1985 година од Џон Скали, кого го намами од Пепси да ги донесе традиционалните корпоративни стандарди на Apple како извршен директор.
Џобс во 1997 година се врати во компанијата која лута и губи пари и ја постави на патот кон спектакуларна профитабилност со воведување нови производи како што се iPod, iPad и iPhone.
Дали Цукерберг може да ја претвори својата визија за метаверзумот во профит е широко отворено прашање. Тоа ќе биде предизвик со кој никогаш досега не се соочил, бидејќи доаѓа во атмосфера на растечки скептицизам за неговата компанија кај јавноста и кај инвеститорите.
„Закерберг никогаш не добил сигнал од пазарот дека некогаш треба да биде поскромен или да го промени начинот на кој секогаш ги правел работите“, напиша Вајдханатан минатиот ноември, по ребрендирањето на Мета. Тој сигнал звучи сега, гласно и јасно.
