ЌЕ ИМ „ПЛЕСКААТ“ КАЗНИ: ЕУ со санкции за компаниите кои лажно се фалат дека се „зелени“

Земјите-членки на ЕУ ќе бидат задолжени за наметнување остри казни за компаниите што прават неосновани еколошки тврдења за нивните производи според нацрт-нов закон на ЕУ, јавува EURACTIV. Целта на предлогот, што треба да биде поднесен од Европската комисија во наредните недели, е да им помогне на потрошувачите да бидат подобро информирани за изборот на производите што ги купуваат.

Без разлика дали се „зелени“ или „еколошки“ – речиси половина (40%) од еколошките тврдења изнесени за производите се „неосновани“, вели Комисијата во нацртот.

„Потрошувачите немаат веродостојни информации за одржливоста на производите и се соочуваат со погрешни комерцијални практики како што е зелено перење или недостатокот на транспарентност и кредибилитет на еколошките етикети“, пишува извршната власт на ЕУ во преамбулата на нацрт-законот.

„Компаниите што даваат „зелени тврдења“ треба да ги поткрепат тие со стандардна методологија за да го проценат нивното влијание врз животната средина“, се додава, осврнувајќи се на водечката агенда на ЕУ за Зелен договор, усвоена во 2019 година.

За да се обезбеди демонстрација на зелените тврдења, од земјите-членки на ЕУ ќе биде побарано „да воспостават систем на верификација за поткрепување на тврдењата за животната средина“ што ќе треба да го спроведат „независни верификатори“.

Што е најважно, земјите на ЕУ ќе бидат задолжени да обезбедат спроведување на тие правила и да воведат казни за прекршителите кои „треба да бидат ефективни, пропорционални и разубедувачки“, се вели во нацртот.

Казните треба да се утврдат врз основа на заеднички критериуми, продолжува тој, велејќи дека тие треба да ја вклучуваат „природата и тежината на прекршувањето“, како и „економските придобивки што произлегуваат од него“ и потенцијалната еколошка штета предизвикана.

Активистите на кампањата го поздравија потегот, велејќи дека е „огромно што земјите-членки поставуваат доволно високи казни“ со цел да ги обесхрабрат компаниите да го прекршат законот.

„Охрабрувачки е тоа што Комисијата има намера во голема мера да ја подобри улогата на органите за надзор на пазарот во борбата против зеленото перење“, рече Димитри Верњ од BEUC, организација на потрошувачи на ЕУ.

„Силно се надеваме дека овој предлог ќе остане во финалната верзија“, рече тој за EURACTIV, нагласувајќи дека нацрт-директивата „е подвижна цел“ која сè уште веројатно ќе се промени пред да биде објавена.

Директивата се очекуваше да биде објавена минатата година, но беше одложена неколку пати поради недостаток на консензус за методологиите за проверка на наводите за животната средина.

Во моментов во ЕУ се користат повеќе од 200 активни еко-ознаки – секоја од нив се потпира на различни мерења и методологии.

Голем дел од дебатата се фокусира на Методологијата за еколошки отпечаток на производи (PEF), која Европската комисија сака постепено да ја прошири низ поширок опсег на производи.

Методологијата на PEF има за цел да го пресмета влијанието врз животната средина на производот во текот на неговиот животен век. Неколку од нив се развиени за различни групи производи како текстил, храна или пакување. Но, некои методологии на PEF беа оспорени бидејќи тие не секогаш ги одразуваат сите аспекти на одржливоста.

На пример, на пакувањето, производителите на стакло се пожалија дека предвидената методологија на PEF била претерано фокусирана на емисиите на CO2 без да се земе предвид фактот дека стаклото може да се рециклира одново и одново. Во меѓувреме, другите придобивки од стаклото, како отсуството на токсични хемикалии во неговиот состав, не беа соодветно одразени, според Европската федерација на производители на стаклена амбалажа (FEVE).

Европската комисија ги зеде предвид овие повратни информации, велејќи дека „смета дека е разумно да се остави поголема флексибилност на бизнисите“ кога станува збор за изборот на вистинската методологија за да се поткрепат тврдењата за животната средина.

Се зголемува притисокот врз владите на ЕУ да го регулираат рекламирањето врз основа на еколошките критериуми. Во август минатата година, Франција стана првата земја во Европа која забрани реклами за фосилни горива, по стапувањето во сила на новиот закон за климата усвоен претходната година.

Активистите на кампањата исто така го зголемија притисокот со хакирање на рекламните билборди низ Европа во знак на протест против еколошките тврдења направени од производителите на автомобили, за кои велат дека се погрешни.