Аналитика
На надзорната расправа на собраниската Комисија за здравство, посветена на ефектите од аерозагадувањето врз здравјето на граѓаните, министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска изнесе обемна презентација за пристапот на Министерството во справувањето со енергетските фактори кои придонесуваат за загадувањето на воздухот.
Таа најави конкретни чекори за транзиција кон почисти извори на енергија, како дел од „Планската програма за почист воздух 2024–2030“, со акцент на модернизација, енергетска ефикасност и строга регулаторна контрола.
Субвенции, модернизација и електрификација
Божиновска истакна дека Министерството веќе работи на низа проекти:
- Субвенции за топлински пумпи и гасни котли за домаќинства;
- Развој на гасни когенеративни централи во урбани средини;
- Модернизација на системите за греење во јавниот сектор, преку проектот „Државата не загадува – водиме со пример“;
- Електрификација на такси флотата;
- Финансиска поддршка преку Green Finance Facility, насочена кон граѓани и бизниси.
„Проблемот не е само во возраста на енергетските капацитети – туку и во злоупотребите. Да ве потсетам на последниот случај каде е увезен токсичен мазут за болници. Ова не е инцидент, туку мрежа на прекршувања. Цената, како и секогаш, ја плаќаат граѓаните“, рече министерката, нагласувајќи ја потребата од систем кој не дозволува злоупотреби.
Законски промени и транзициска стратегија
Според Божиновска, новиот Закон за енергетика ќе воведе построги еколошки стандарди и контроли. Воедно, Министерството останува посветено на обезбедување пристап до природен гас како транзиторна опција, додека паралелно се инвестира во соларни и ветерни капацитети.
„Зелената транзиција мора да биде праведна. Модернизираме постојни капацитети, но и градиме нови. Регионалните интерконекции со Албанија, Грција и другите соседи ќе овозможат поголема стабилност и ќе привлечат инвестиции“, рече таа.
Апел за координација
Министерката упати апел до сите институции: „Ниту едно министерство не може само да се справи со аерозагадувањето. Потребна е координација од централно до локално ниво.“
Со ова, Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини се позиционира како клучен двигател на енергетската транзиција, при што целта е јасна: почист воздух, подобро здравје и одржлива иднина за граѓаните.
