Како настанале парите?

Парите ја изведуваат својата вредност со тоа што се мерка за размена, мерна единица и складиште за богатство. Парите им овозможуваат на луѓето да вршат трговија со стоки и услуги индиректно, да ја разберат цената на стоките (цените напишани во денари соодветствуваат со сума во вашиот паричник) и ни дава начин да заштедиме за поголеми набавки во иднина.

Парите се вредни само затоа што секој знае дека сите други ќе го прифатат како форма на плаќање. Ајде да погледнеме како се развивале парите.

Светот без пари

Парите, во некаква форма, биле дел од човечката историја барем во последните 3.000 години. Пред тоа време, се претпоставува дека најверојатно бил користен систем на размена на стоки и услуги, наречен бартеринг.

Бартеринг е директна трговија со добра и услуги. Но за таквите договори треба време. Мора да пронајдете некој кој мисли дека стоката што ја нудите е исправна за трговија. Ако тоа не функционира, ќе морало да го промените договорот сè додека некој не се согласел со вашите условите. Едно од најголемите достигнувања на пари беше зголемувањето на брзината со која можеше да се изврши деловно работење, без разлика за каков вид на стока или услуга станува збор.

Еден вид праисториска валута што вклучува лесна тргувана стока биле кожа од животни, сол и оружје. Овие тргувани добра служеа како средство за размена и покрај тоа што за единечните вредности сè уште се преговараше. Овој систем на размената и трговијата се ширеше низ целиот свет, и тој сè уште опстојува денес во некои делови на светот.

Азиски прибор за јадење

Некаде околу 770 година п.н.е. Кинезите се префрлиле од употреба на вистински алатки и оружје како средство за размена, користејќи минијатурни реплики на истите алатки фрлени во бронза. Никој не сака да влезе во нивниот џеб и да ја боцне раката од острата стрела, така што со текот на времето овие ситни алати, лопати и мотики беа напуштени за помалку бодливата форма на круг, што станаа некои од првите монети. Иако Кина беше првата земја што користеше препознатливи монети, првите ковани монети беа создадени во близина на Лидија (сега западна Турција).

Монети и валута

Во 600 година п.н.е. кралот на Лидија, Алиатес ја кова првата официјална валута. Монетите биле изработени од мешавина од сребро и злато што се јавува природно, и запечатени со слики што делуваа како апоени. На улиците на Сардис, околу 600 година п.н.е., глинеста тегла може да ве чини два бува и една змија. Валутата на Лидија и помогна на земјата да ја зголеми внатрешната и надворешната трговија, со што стана една од најбогатите империи во Мала Азија. Интересно е што кога некој ќе рече „богат како Креус“, тие всушност мислат на последниот лидијански крал кој ја ископал првата златница. За жал, првите монети и развојот на силната трговска економија не можеше да ја заштити Лидија од мечевите на персиската војска.

Не само парче хартија

Само кога се чинеше дека Лидија го презема водството во развојот на валутите, околу 700 година п.н.е., Кинезите се префрлија од монети на хартиени пари. Во моментот кога Марко Поло ја посетил Кина во 1271 година од н.е., царот имал веќе развиено добар осет за набавка на пари и управување со разни апоени. На местото каде што американските банкноти велат: „Во Бога веруваме“, на тоа место Кинескиот цар имаше напишано „Оние што фалсификуваат ќе бидат обезглавени.“

Европејците сè уште користеле монети до 16-ти век, помогнати и со набавка на скапоцени метали од колонии за да продолжат да коваат повеќе и повеќе пари. На крајот, банките започнаа со користење на банкноти за штедачите и заемопримачите да ги носат наместо монети. Овие банкноти можеше да се носат во банка во кое било време и да се разменуваат за нивните вредности во сребрена или златна монета.

Првата хартиена валута издадена од европските влади всушност ја издадоа колонијалните влади во Северна Америка. Бидејќи пратките меѓу Европа и колониите траеле толку долго, колонистите честопати бегале од готовина, додека се проширувале операциите. Наместо да се вратат во размената на системот, колонијалните влади користеа документи на кои беше наведено кој на кого, колку му должи.

Патувања на парите

Префрлањето на хартиени пари во Европа го зголеми износот на меѓународната трговија што може да се случува. Банките и владејачките класи започнаа да купуваат валути од други нации и ја создадоа првата валута на пазарот. Стабилноста на одредена монархија или влада влијаеше на вредноста на валутата на земјата и можноста таа земја да тргува на повеќе меѓународни пазари. Конкуренцијата помеѓу земјите честопати водеше до војни.

Плаќања преку мобилни телефони

Во 21-от век има две нарушувачки форми на валута: мобилни плаќања и виртуелна валута. Мобилните плаќања се дадени пари за производ или услуга преку преносен електронски уред, како што е мобилен телефон, паметен телефон или таблет. Мобилната технологија за плаќање може да се користи и за испраќање пари на пријатели или членови на семејството. Сè повеќе, услугите како Apple Pay и Samsung Pay се борат за трговците да ги прифатат своите платформи за плаќања од продажни места.

Виртуелна валута

Биткоин, објавен во 2009 година од псевдонимот Сатоши Накамото, стана златен стандард за виртуелни валути. Виртуелните валути немаат физички монети. Апелот за виртуелна валута е дека нуди ветување за пониски такси за трансакции отколку традиционалните механизми за плаќање преку Интернет и е управуван децентрализирано, за разлика од државните валути.

Во крајна линија и покрај многу достигнувања, парите сè уште имаат многу реален и постојан ефект врз тоа како ние денес работиме.