Претседателот Доналд Трамп се упатува кон уште една нестабилна недела од неговите трговски војни соочени со итна потреба да се деескалира судирот што го запали со Кина пред да и нанесе длабока штета на американската економија.
Кинескиот претседател Си Џинпинг засега го намалува притисокот од САД да го повика својот американски колега да бара „договор“ откако Соединетите држави воведоа царини од 145 отсто на својот ривал на суперсилата, предизвикувајќи долго стравувана директна конфронтација.
Ова го остава Трамп постојано да ги уверува Американците дека неговата „одлична врска“ со кинескиот лидер ќе доведе до криза, но не може да започне разговори во ќор-сокак што ризикува повторно да ги загрози берзите и да им наметне вистински тешкотии на Американците, пишува Си-Ен-Ен.
КОЛУМНА I Царините на Трамп и реакцијата на финансиските пазари
Конфликтот на претседателот со Кина е реална пресметка со далеку поголеми влогови.
Ќорсокакот е толку сериозен бидејќи економиите на САД и Кина се сложено испреплетени. САД се потпираат на Кина за потрошувачка електроника; минерали од ретки земји кои се користат во производството на електрични возила и за воени апликации и роботика; фармацевтски производи кои се користат во лекови кои спасуваат животи; и повеќе основни производи од секојдневниот живот, вклучувајќи облека и чевли. Американскиот извоз на производи како соја и сорго во Кина е од витално значење за егзистенцијата на американските земјоделци, но тарифите наметнати од двете страни се толку преголеми што трговијата може ефективно да запре.
Двете страни би можеле ужасно да страдаат во целосна трговска војна, а американските потрошувачи би можеле да бидат погодени од недостиг и зголемени цени. Но, некои експерти веруваат дека Кина, поради својот авторитарен систем на владеење, би била подготвена да наметне поголема болка врз своето население за да избегне губење на она што би можело да биде дефинирачка борба со САД.
Капацитетот на Трамп да ја игра долгата игра беше доведена во прашање кога тој ненадејно ги паузираше реципрочните тарифи на десетици земји минатата недела на 90 дена, откако распродажбата на пазарот на обврзници почна да навестува финансиска криза во развој. Тоа искачување ќе биде внимателно следено во Пекинг. И во обидот да ја олесни една леплива ситуација, Трамп ја влоши другата – ја нападна Кина со неговите царини од 145 отсто во очигледен обид да го спаси лицето.
Како што се влошува хаосот, пишува Си-Ен-Ен, Белата куќа додаде поголема конфузија во петокот вечерта, ослободувајќи го увозот на паметни телефони и компјутери од кинеско производство од највисоката царина, очигледно признавајќи дека високите давачки за тие артикли може да ја загрозат технолошката индустрија и американските потрошувачи.
Белата куќа сега применува друга тактика на Кина, обложувајќи се дека моќта на американската економија ќе го принуди Си да понуди отстапки за долгогодишните поплаки кои вклучуваат загриженост за пристапот до пазарот, кражба на интелектуална сопственост и огромна трговска нерамнотежа за која Трамп инсистира дека е доказ дека Пекинг го откорнува Вашингтон.
Пристапот на Трамп е ризичен и можеби нема да ги земе предвид сложеноста на односите меѓу САД и Кина и политичката динамика во Пекинг. Тоа е затоа што обидот на Си да ја претвори својата земја во доминантна голема сила е заснован во вообразеноста дека САД и другите западни сили историски усвоиле политики во колонијален стил за да го потиснат кинеското влијание и да и го одземат вистинското место во светот. Ова го прави речиси невозможно за Си да се смета за отстапување на она што Кина го смета за американско малтретирање.
Сепак, администрацијата ги отфрли предупредувањата дека Кина може да им наштети на САД исто толку лошо колку што Вашингтон може да им наштети. „Тие си играат со пар двајца“, рече секретарот за финансии Скот Бесент минатата недела за CNBC. Тој тврдеше дека со оглед на тоа што САД извезуваат само една петтина од вкупната вредност на стоките што Пекинг ги испраќа во САД, нејзината економија ќе падне полошо во трговска војна цица-за-тега.
Според Си-Ен-Ен, ако Трамп навистина успее да ги преуреди трговските односи на САД со Кина, тој ќе тврди дека има значајно достигнување во новата ера на односите на Вашингтон со Пекинг. Со години, претседателите на двете партии размислуваа дека со либерализација на претходно контролираната кинеска економија, САД би можеле да го воведат својот ривал во глобалниот трговски систем заснован на правила и да промовираат политички реформи во земјата. Но, таа пресметка почна да се менува на крајот од администрацијата на Обама, а националистичкото владеење на Си ја заостри економската и геополитичката пресметка меѓу двете страни.
Трамп со одредено оправдување тврди дека проширената трговија со Кина изградила непријател на суперсила што американските лидери во двете партии сега го сметаат за главна закана за националната безбедност на САД и глобалната моќ. Меѓутоа, во исто време, евтината облека и производите за широка потрошувачка, како што се iPhone-ите, масовно ги подобрија материјалните прилики на милиони Американци, дури и кога глобализацијата ги продлабочи производствените области на САД и остави трага на социјално оштетување.
И покрај зголемените тензии и поголема нервоза што ќе дојде на берзите оваа недела, соработниците на Трамп во неделата го бранеа пристапот на претседателот, кој ризикува да ја доведе во рецесија економијата.