Аналитика
Хрватската УСКОК (Канцеларија за сузбивање на корупцијата и организираниот криминал) поднесе пријава против седум лица и една компанија за нелегална трговија со природен гас, со што на нафтената компанија ИНА и е нанесена штета од речиси 160 милиони евра.
Станува збор за голема афера која беше откриена во 2022 година, во која како главен осомничен беше уапсен директорот на Секторот за трговија со природен гас на ИНА, Дамир Шкугор, неговиот татко Дане Шкугор, поранешниот претседател на Хрватската адвокатска комора (ХОК) Јосип Шурјак, неговиот деловен партнер Горан Хусиќ, поранешната директорка на „Плинара Источна Славонија“, Марија Раткиќ, директорката на ЕВН Хрватска, Владе Мандиќ и поранешниот менаџер на „Продаја плина и енергија“ на ИНА, Стјепан Лека, кој беше заменик на Шкугор.
Обвинителството посочи дека осомничените купиле плин од ИНА за 19,5 евра и го продавале за дури 210 евра.
Обвинителството ги товари дека гасот што го купиле од ИНА го продале по десет пати или повисока цена и со тоа сториле повеќе кривични дела – од злосторничко здружување, злоупотреба на довербата во стопанското работење во рамките на злосторничкото здружување, помагање во тоа кривично дело и перење пари.
Обвинителството се сомнева дека од август 2020 година до 28 август 2022 година, се вршеле незаконски работи со цел да го искористиат поскапувањето на бензинот за да добие значителна не -имотна корист на штета на ИНА.
Гасот со кој располагал ИНА се се насочувал кон компанијата на Хусиќ и Шурјак, во која Шкугор имал скриен сопственички удел, со цел да се реализира и подели профитот од натамошната продажба на тој гас по пазарни цени.
Во спроведувањето на внимателно разработениот план, Шкугор, осомничените од обвинителството, ги користел овластувањата што ги имал како директор во ИНА во процесите на набавка и продажба на гас, па се погрижил странска компанија-партнер на ИНА да купи гас од ОМС Улагања.
Тој потоа го поврзал Хусиќ со таа странска компанија како иден купувач на гас, како и со директорот на ПИС, кој продавал гас купен исклучиво од ИНА. Покрај тоа, од август 2022 година, Шкугор го поврзал Хусиќ со Мандиќ со цел дополнително да го насочи гасот на ИНА кон ОМС Улагање.
УСКОК се сомнева дека Шкугор од јули 2021 година, кога имало поскапување на гасот на пазарот, кое гарантирало добивка во разликата меѓу планираната фиксна цена и моменталната пазарна цена на гасот, се договорил со Лек, Хусиќ и Марија. Раткиќ да влезат во системот на ИНА и ПИС – и да воведе застарени барања за давање понуди, како и заостанати комерцијални услови – понуди за купување гас и прифаќање на такви понуди.
На овој начин тие невистинито презентирале дека договорот помеѓу ПИС и ОМС Улагања како купувачи на гас од ИНА е постигнат во јуни и декември 2020 година, кога цените на бензинот на пазарот биле значително пониски, иако тој бил постигнат непосредно пред испораките на гас што следеле.
Како резултат на тоа, гасот од портфолиото на ИНА бил продаден на ОМС Улагање директно и преку ПИС до 28 август 2022 година по фиксна цена до 19,80 евра/MWh и во вкупна количина од еден и пол милион MWh, додека ОМС Инвестмент го продал тој гас во истите денови и во исто количество на странска компанија по пазарни цени кои се движеле до 346,36 евра/MWh, со што остварил приходи од вкупно 187 милиони евра.
Откако го платиле трошокот за набавка на гас од нешто повеќе од 29 милиони евра според ПИС и ИНА, тие оствариле добивка од над 158 милиони евра.
Според договорот меѓу Шкугор и Хусиќ, овие пари треба се распределиле на сметките под нивна контрола, од кои Шкугор задржал 80,5%.
На сметката на Хусиќ биле префрлени над 12 милиони евра, а на сметките на фирмите поврзани со него биле префрлени уште милион и пол евра и над 200.000 долари. На сметката на Шурјак му се префрлиле 980.000 евра како негова незаслужена корист и над осум милиони евра за Дамир и Дана Шкугор.
УСКОК наведува дека кај обвинетите открил и блокирал над 109 милиони евра, од кои 103 милиони пари, два милиони акции во средства и криптовалути, четири милиони недвижен имот и 300.000 евра возила.
