Аналитика
Шефицата на Меѓународниот монетарен фонд, Кристалина Георгиева предупреди дека руската економија сè уште се соочува со значителни ветрови и покрај неодамнешното подобрување на растот од институцијата со седиште во Вашингтон.
Руската економија се покажа како изненадувачки отпорна во услови на бранови на западни санкции во речиси две години откако ја започна својата целосна инвазија на Украина. Кон крајот на јануари, Меѓународниот монетарен фонд повеќе од двојно ја зголеми својата прогноза за темпото на економскиот раст на земјата оваа година, зголемувајќи ја од 1,1% во октомври на 2,6%.
И покрај ова, директорката на ММФ, Кристалина Георгиева, гледа повеќе проблеми за земјата од околу 145 милиони жители.
„МНОГУ ТЕШКИ ВРЕМИЊА ЗА РУСКАТА ЕКОНОМИЈА“
Зборувајќи со Ден Марфи од CNBC на Самитот на светските влади во Дубаи, Георгиева опиша што верува дека го поттикнува растот на Русија и зошто прогнозата не ја кажува целата приказна.
„Она што ни кажува е дека ова е воена економија во која државата – која да се потсетиме, имаше многу значителен тампон, изграден во текот на многу години на фискална дисциплина – инвестира во оваа воена економија. Ако ја погледнете Русија, денес производството расте, [за] војската, [и] потрошувачката се намалува. И тоа е речиси како изгледаше Советскиот Сојуз порано. Високо ниво на производство, ниско ниво на потрошувачка“.
Руските трошоци за одбрана вртоглаво пораснаа од почетокот на војната. Минатиот ноември, рускиот претседател Владимир Путин го одобри државниот буџет со кој се зголемија воените трошоци на приближно 30% од фискалните расходи, што изнесува скоро 70% пораст од 2023 до 2024 година.
Трошоците за одбрана и безбедност се очекува да сочинуваат околу 40 отсто од вкупните буџетски трошоци на Русија оваа година, според анализата на Ројтерс.
Меѓутоа, во исто време, повеќе од 800.000 луѓе ја напуштиле Русија, според проценките на прогонетите академици, составени минатиот октомври. Многумина меѓу оние што избегаа се висококвалификувани работници во области како ИТ и науки.
„Всушност мислам дека руската економија е во многу тешки времиња поради одливот на луѓе и поради намалениот пристап до технологијата што доаѓа со санкциите“, рече Георгиева. „Значи, иако оваа бројка изгледа како добра бројка, има поголема приказна зад тоа, и тоа не е многу добра приказна“.
На лажната слика за руската економија предупредуваат и други аналитичари.
Со децении, Русија водеше високо контролирачка и претпазлива макроекономска политика, акумулирајќи богатство во услови на екстремно ниски нивоа на долгови. Силата на овие политики наречени „Тврдина Русија“ создаде значителен фискален простор, кој сега ѝ помага на Русија да финансира високо стимулативни фискални политики за да ја поддржи нејзината војна против Украина и да ги надмине придружните економски стресови.
Креаторите на економската политика можат да го поддржат растот на краток рок со големи фискални стимулации или кредитна експанзија и да забележат добри бројки за раст. Со оглед на силните бафери и навидум способноста на населението да толерира тешкотии, Русија можеби ќе може да одржи такви перформанси неколку години.
Но, „отпорност“ е погрешен назив. Русија го маскира процесот на значителна економска деградација што ќе продолжи и во иднина и дополнително ќе го маргинализира нејзиниот глобален отпечаток, проценува меѓународниот финансиски тинк-тенк ОМФИФ во својата најнова анализа на руската економија.
Воената основа на Русија и поврзаната фискална експанзија е јасен двигател на тековната солидна активност на економијата. Според нацрт-плановите на владата, Русија ги зголемува реалните воени трошоци оваа година за речиси една третина, што претставува над една третина од трошоците и околу 7% од бруто домашниот производ.
НА РУСИЈА Ѝ ПРЕТСТОИ НЕИЗВЕСНА ИДНИНА
Но, не треба да се преценува големината и силата на економијата. Како дел од глобалната економија, Русија падна во однос на куповната моќ од речиси 4% пред финансиската криза во 2008 година на под 3% (и користејќи ги пазарните девизни курсеви сега многу под 2%).
Приходите од нафта се клучен извор на приходи. Руските власти посочија дека нафтата од типот „брент“ треба да биде 85 долари за барел во 2024 година. Сепак, „брент“ се тргуваше под тоа ниво досега оваа година. Покрај тоа, нафтата од Урал се тргува со значителен попуст во однос на Брент, а постои огромна непроѕирност околу намалената цена што ја добива Русија бидејќи е многу зависна од зделките со Кина и Индија.
Напорите на САД и Г7 да го зајакнат ограничувањето на цената на нафтата и да го ограничат избегнувањето на санкции (на пример од грчките танкери), исто така, ќе влијаат на приходите. Тие, за жал, не и наштетија на руската економија ни приближно колку што се посакуваше.
Иако Русија треба да може лесно да го финансира својот дефицит, неколку скапи макро фактори влегуваат во игра. Инфлацијата е покачена и централната банка одржува високи каматни стапки во светлината на изгледите за цените. Тоа ќе ги намали реалните приходи и ќе ги намали инвестициите. Рубљата во просек ќе ослабне бидејќи депрецијацијата на валутата ќе генерира повеќе рубли за буџетот. Валутата по секоја веројатност ќе ослабне многу повеќе да не беа контролите на капиталот. Русија, исто така, се претпоставува дека ќе се повлече од Националниот фонд за богатство.
Површно испитување на тековните руски податоци – како што се растот и инфлацијата – може да сугерира дека економијата е „отпорна“ наспроти трошоците на Русија да ја продолжи својата безмилосна инвазија. Тој став може да содржи елементи на валидност на краток рок. Но, дури и тоа ги занемарува слабостите и реалноста. Значително поголема изолација и економска деградација се пече во колачот за руската економија и народ, заклучува ОМФИФ.
