Аналитика
Донесувањето одлуки за компаниите, институциите, па и за секој човек, многу зависи од климатските услови. Импактот на климатските промени во иднина ќе биде уште поголем, а навремените информации ќе бидат клучни за донесување на правилни одлуки.
Како климатските промени влијаат врз претпријатијата? EarthCare.ai, најновата иновација на Горјан Јовановски, нуди прецизни климатски анализи за средни и големи претпријатија во енергетскиот, банкарскиот и консултантскиот сектор. Со користење на сателитски, радарски и други податоци, платформата помага да се следат и предвидат шумски пожари, поплави и екстремни врнежи, силни ветрови и бури, екстремни температури и суши.
Претпријатијата добиваат податоци во реално време и аналитички извештаи, што им помага да се подготват за ризиците и да донесуваат поинформирани одлуки. EarthCare планира проширување кон градежниот и осигурителниот сектор, правејќи ја платформата уште подостапна за индустриите кои се најмногу погодени од климатските промени. Во оваа епизода на New Biz Podcast Наташа Велковска разговара со Горјан Јовановски за тоа што значи ова за иднината на еколошките иновации?
„EarthCare беше на некој начин природа еволуција на тоа што го работевме со AirCare, затоа и името е многу слично. Ние бевме со партнерот во Германија три месеци во 2023 година на аксцелераторска програма на TechStars – таа програма помага на старт-апи како да го еволуираат својот бизнис. И за време на таа програма ние влеговме со идејата AirCare, не постоеше тогаш EarthCare, правевме интервјуа со корисници со бизнис сегменти што мислиме дека можеме да ги таргетираме и скоро сите ни рекоа дека е супер идеја ама дека не им е приоритет за да плаќаат за ова, и не поучија дека треба да развиеме бизнис којшто ќе реши сериозен проблем. И тогаш почнавме со партнерот да размислуваме што е тоа што може да се направи – и некако природно дојде до идејата да не се фокусираме само на воздухот туку да се прошириме и на пожари, поплави, земјотреси, урагани, ладни бранови, топли бранови итн. – многу податоци поврзани со климата и со животната средина ние може да ги најдеме и да ги визуелизираме и да ги анализираме, и така решивме да направиме малку посериозна платформа за бизнис“, вели Јовановски.
Сфатиле дека е одлично тоа што го постигнале со AirCare, но дека од бизнис аспект-реално не е тоа бизнис, не е тоа нешто одржливпо на кое што ќе може да заработуваат многу, па и да вработат тим. И тогаш се впуштиле комплетно во „водите“ на EarthCare, ставајќи го AirCare на пауза.
За EarthCare се вели дека платформата дозволува секој да се однесува како климатски научник – но што значи тоа?
„Кога се анализираат климатски податоци, дури и податоците за воздух се многу комплексна тема – прво треба да се најдат податоците, бидејќи има премногу извори на податоци, треба да се сублимираат, треба да се разберат сите формати на податоци, некои се текстуално, некој се графички, некои се ПДФ, некои се слики коишто треба да се дешифрираат, па да се анализираат заедно за да извади некаков податок и после да се користат за да се направи некаква проценка. Тој процес е толку комплексен и затоа бизниси го игнорираат комплетно. Но бидејќи светот се наоѓа во климатска криза, ние сакавме секој бизнис да ја земе климата како дел од нивно одлучување, а за да може да го направи тоа мора да најдеме многу лесен процес за да може да ги анализираат овие многиу комплексни податоци. И затоа велиме дека сакаме секој да стане климатски научник, да дојдат сите на една платформа и да направат историски анализа како изгледаат климатските закани таму – дали има на одредено место ли често поплави, пожари, каква е температурата, се со цел на пример ако сакаат да отворат фабрика, или да постават соларни панели дали инвестицијата ќе се исплати или ќе пропадне поради климата. Така што толку е комплексна оваа тема што се обидуваме да ја сублимираме на еден многу лесен и пристапен начин, сервирање на податоци за да може некој полесно да ги консумира“, раскажува Јовановски.
И тука им се наметнало прашањето дали може вештачката интелигенција да помогне. Тој вели дека да го правеле овој бизнис пред пет или десет години ќе било многу потешко. „Прво вештачката интелигенција многу ни помага нам во брз равој на продуктот, тоа ни стана дел од рутината во програмирањето, но побитен е импактот којшто вештачката интелигенција го има врз климата и врз анализата на толку голем број податоци, бидејќи човек да ги анализира толку број на податоци е претешко. А вештачката интелигенција може да најде податоци којшто ние не ги гледаме како луѓе. Потоа во многу индсутрии се зборува дека вештачката интелигенција не е добра за животната средина – дека премногу CO2 се произведува, се троши вода за анализа – и за тоа се сложувам, мора да најдеме начин за одржлива вештачка интелигенција, но во климата, досега сите предвидувања којшто сме ги правеле за оние временски прогнози и на долг и на краток рок се правеа на супер компјутери со едни физички многу тешки модели што ја симулираат физиката во светот. На тие модели многу време им требаше и да вртат и да пресметуваат за да даде десет дневна прогноза. Супер компјутерот во Шпанија треба да врти 6 саати нонстоп за да пресмета 10 дена прогноза. Новите вештачка интелигенција модели за прогноза на време им треба на обичен лаптоп околу минута да дадат прогноза што е фасцинантно колку вештачката интелигенција помага во оваа конкретна сфера“, објаснува Јовановски.
Tаргет индустрии им се енергетскиот, банкарскиот и консултантскиот сектор, и се шират кон градежниот и осигурителниот сектор.
„Ние често работиме со западно-европскиот пазар и работиме најмногу во енергетската индустрија, нив им помагаме да направиме одредени прогнози и предвидувања за колку струја ќе генерираат нивните гасни, термо централи или ветерници во следните неколку часа. Нив им требаат добри и конкретни податоци, нешто коешто ние можеме да го направиме на хиперлокална грануларност. Така што гледам многу индустрии коишто се многу подготвени да користат податоци коколу животната средина, околу климата околу временската прогноза“, истакнува Јовановски.
Тој зборува дека на почетокот кога барале инвестиција за фирмата не знаеле како да направат презентација на бизнис идејата-тоа за нив било непознат поим.
„Во првите наши разговори со инвеститори сфативме колку не бевме подготвени ниту за барање инвестиција, ниту да знаеме правилно да ги одговориме нивните прашања. Но интересното беше дека после секое интервју запишувавме прашања, и пред да закажевме друго интервју со друг инвеститор, ги наоѓавме одговорите на овие прашања – така што тоа беше еден процес на учење“, вели Јовановски.
И од тој процес на учење тие стигнале до инвестиција од 350.000 долари. За оваа инвестиција Јовановски истакнува дека е процес којшто трае подолго време, процес којшто бара конекции со инвеститори, којшто бара одржување на тие врски со инвеститори.
„Инвеститорите на почетокот не инвестираат на продукт тие инвестираат во тим. Треба да веруваат дека тимот е способен да направи убави работи, добри, успешни, работи што носат пари. Така што ние градевме врски, конекции со инвеститори на почетокот, тие дијалози траат 3 до 6 месеци некогаш, тоа е долг процес на работа, бидејќи треба да им кажеш која е визијата, да ги убедиш сите партнери таму дека ние вредиме и да инвестираат пари во нас и дека и дека ќе им вратиме ние 5 пати повеќе или 10-20 повеќе во иднина, за да им се исплати нив. Потоа имаме голем процес каде што се прегледуваат сите документи, сите договори со клиенти, банкарски и финансиски извештаи, продуктот да се анализира. Откако ќе помине тој момент, треба да се најдат и други луѓе да се вклучат во рундата, бидејќи кога се инвестира не значи дека еден инвеститор ќе дојде и ќе ти ги даде сите пари што ги бараш ти – ние баравме 350.000 долари. Ние имаме два инвестирори – така што тоа е процес којшто трае долго и има мнпгу чекори“, појаснува Јовановски.
Тој вели дека да се биде претприемач и да се работи на старт-ап е многу стресно, бидејќи „нема кој да те фати за рака и да те носи секаде“. Сите патешествија до сега што ги креирале, ги креирале за првпат сами и учеле од нив.
„Правиме еден куп грешки каде што секој претприемач треба да го знае тоа, и е сосема нормален процес на раст и развој, но носи и доза на ентузијазам, мене тоа ми дава многу енергија на крајот на денот знам дека работам за мене, работам нешто што сакам и многу ме исполнува оваа работа. Така што има баланс, ќе ги прифатам негативностите на претприемништвото бидејќи ми носат многу позитивности и многу среќа“, раскажува Јовановски.
И за крај на разговорот прашањето кое беше упатено спрема Јовановски е дали може Македонија да искористи нови технологии и тоа што се случува во светот и да се направи сериозна промена?
„Технологиите не се проблем, луѓето се. Нам ни требаат правилните луѓе којшто ќе бидат желни за промена, којшто ќе го гледаат управувањето на државата како старт-ап, не како државна администрација, бидејќи само на тој начин ќе станеме една Естонија којашто успеа да дигитализира се и да оди многу брзо. Една Словенија којашто е многу мала е е многу понапред од нас. Јас имам надеж, Македонија е мала земја и решлив проблем сме, само треба да има желба, знаење и тек тогаш примена на технологија за да можеме да станеме попросперитетни“, истакнува Јовановски.
Целата епизода и слични на оваа се достапни на New Biz Podcast
