Аналитика
Проценката колку ќе бидат катастрофални климатските промени за глобалната економија, историски се покажа како предизвик. Но, ова лето, сè поочигледно е колку брзо може да се натрупаат трошоците. Екстремните горештини и условите за суша ги погодуваат и Соединетите Американски Држави, и Европа и Кина, што ги влошува проблемите за работниците и бизнисите во време кога економскиот раст веќе нагло забавува и го зголемува нагорниот притисок врз цените.
ЕКСТРЕМНО ВРЕМЕ И ЕКСТРЕМНИ ЕКОНОМСКИ ПОТЕШКОТИИ
Во кинеската провинција Сечуан, на сите фабрики им е наредено да бидат затворени шест дена за да се зачува енергијата. Бродовите што превезуваат јаглен и хемикалии се борат да ги направат своите вообичаени патувања по германската река Рајна. И луѓето што живеат на западниот брег на Америка се замолени да трошат помалку електрична енергија додека температурите се зголемуваат. Овие настани „имаат капацитет да бидат доста значајни за одредени региони кои се засегнати“, рече Бен Меј, директор за глобално макро истражување во Oxford Economics.
Степенот на болката може да зависи од тоа колку долго траат топлотните бранови и недостатокот на дожд. Но, во земји како Германија, експертите предупредуваат дека на повидок е мало олеснување, а компаниите се подготвуваат за најлошото.
Не е само Рајна. Низ светот, реките кои го поддржуваат глобалниот раст – Јангце, Дунав и Колорадо – пресушуваат, го попречуваат движењето на стоката, се мешаат со системите за наводнување и им отежнуваат на електраните и фабриките да останат ладни. Во исто време, голема топлина и нискиот водостој ги попречува транспортните мрежи, го оптоварува снабдувањето со електрична енергија и ја намалува продуктивноста на работниците.
„Не треба да бидеме изненадени од последиците од глобалното затоплување“, вели Боб Вард, директор за политика и комуникации во Истражувачкиот институт за климатски промени и животна средина на лондонската школа за економија Грантам. „Тие се токму она што го предвидовме и се дел од трендот: почести, поинтензивни, насекаде низ светот“.
БРИТАНИЈА НА +40
Кина се соочува со својот најжесток топлотен бран во последните шест децении, со температури кои надминуваат 40 степени Целзиусови во десетици градови. Во делови од Калифорнија оваа недела може да има температури и до 40 степени целзиусови. Претходно ова лето, температурите над 40 степени Целзиусови во Обединетото Кралство за прв пат досега.
Глобалната економија веќе беше под притисок. Европа е изложена на висок ризик од рецесија бидејќи цените на енергијата се зголемуваат, поттикнати од руската инвазија на Украина. Високата инфлација и агресивното зголемување на каматните стапки од страна на Федералните Резерви го загрозуваат растот во САД. Кина се бори со последиците од суровите заклучувања на коронавирусот и кризата со недвижностите. „Во моментов се наоѓаме на најтешката точка на економска стабилизација“, рече кинескиот премиер Ли Кечијанг оваа недела.
УШТЕ ГРИЖИ НА ПОВИДОК
Екстремните временски услови би можеле да ги влошат „постојните тесни грла“ долж синџирите на снабдување, што е главна причина зошто инфлацијата беше тешко да се намали, рече Меј од Оксфорд Економикс.
Кинеската провинција Сечуан, каде фабриките го прекинаа производството оваа недела, е центар за производители на полупроводници и соларни панели. Рационализирањето на електричната енергија ќе ги погоди фабриките што им припаѓаат на некои од најголемите светски електронски компании, вклучително и снабдувачот на Apple, Foxconn и Intel.
Покраината е и епицентар на кинеската индустрија за ископување литиум. Исклучувањето може да ја зголеми цената на суровината, која е клучна компонента во батериите на електричните автомобили.
Соседниот град Чонгкинг, кој се наоѓа на сливот на реките Јангце и Џијалинг, исто така им нареди на фабриките да ја прекинат работата на една недела до следната среда за да се зачува електричната енергија, објави државнуот медиум The Paper.
Како последица на тоа, прогнозите за кинеската економија оваа година веќе се намалуваат. Аналитичарите во Номура ја намалија својата проекција за 2022 година за раст на БДП на 2,8% во четвртокот – многу под владината цел од 5,5% – додека Goldman Sachs ја намали својата прогноза на 3%.
Во меѓувреме, германската Рајна што се намалува, падна под критичното ниво, што го попречува протокот на бродови. Реката е клучен проводник за хемикалии и жито, како и за стоки – вклучително и јаглен, кој е во поголема побарувачка додека земјата се бори да ги наполни складиштата со природен гас пред зимата. Тешко е да се најдат алтернативни форми на транзит со оглед на недостигот на работна сила. „Прашање на време е кога фабриките во хемиската или челичната индустрија ќе бидат затворени, минералните масла и градежните материјали нема да успеат да стигнат до нивната дестинација или повеќе нема да може да се вршат големи и тешки транспорти“, Холгер Лош, заменик директор на Федерацијата на германските индустрии, се вели во соопштението оваа недела.
Ниското ниво на вода долж Рајна го намали економското производство на Германија во 2018 година за околу 0,3 процентни поени, според Карстен Брзески, глобален шеф на макро во ING. Но, во тој пример, слабата вода не беше проблем до крајот на септември. Овој пат може да го намали БДП за најмалку 0,5 процентни поени во втората половина од оваа година, процени тој.
Економското расположение во Германија продолжи да се намалува во август, според податоците објавени оваа недела. Брзески рече дека на земјата „ќе и треба економско чудо“ за да избегне паѓање во рецесија во наредните месеци.
На американскиот Запад, катастрофалната суша ги исцеди најголемите резервоари во нацијата, принудувајќи ја федералната влада да спроведе нови задолжителни прекини на вода. Тоа, исто така, ги принудува земјоделците да ги уништат посевите.
Речиси три четвртини од американските земјоделци велат дека овогодинешната суша ѝ штети на нивната жетва – со значителна загуба на земјоделски култури и приход, според истражувањето на Федерацијата на Американското биро за фарми, осигурителна компанија и лоби група која ги застапува земјоделските интереси.
Истражувањето беше спроведено во 15 држави од 8 јуни до 20 јули во региони со екстремна суша од Тексас до Северна Дакота до Калифорнија, што сочинува речиси половина од вредноста на земјоделското производство во земјата. Во Калифорнија – држава со високи овошни и јаткасти култури – 50% од земјоделците рекоа дека морале да ги отстранат дрвјата и повеќегодишните култури поради сушата, што ќе влијае на идните приходи.
Без значителни инвестиции во надградба на инфраструктурата, трошоците само ќе продолжат да растат, забележа Вард од Лондонската школа за економија. И влијанието можеби нема да биде поединечно. „Постојат знаци дека овие топлотни епизоди не стануваат само малку поинтензивни и почести со текот на времето“.
