Аналитика
Кинеската индустрија за вештачка интелигенција надмина приближно 97,5 милијарди американски долари во 2024 година, одржувајќи годишна стапка на раст од над 20 проценти неколку последователни години, објави Глобал тајмс.
Официјалните податоци го истакнуваат растечкото влијание на Кина во глобалниот сектор за ВИ и растечката улога на дигиталните технологии во поттикнувањето на економски и социјален развој на оваа земја.
До јуни 2025 година, базата на корисници на интернет во Кина достигна 1,123 милијарди, со стапка на пенетрација на интернет од 79,7 проценти. Имено, бројот на корисници на интернет на возраст од 60 години и повеќе се искачи на 161 милион, додека корисниците на интернет во руралните средини достигна 322 милиони, што илустрира инклузивен дигитален раст низ возрасните групи и географските области.
Специјалистите забележуваат дека генеративната ВИ доживеа значителен развој во првата половина од 2025 година, со брз напредок и во технологијата и во практичните апликации.
Покрај тоа, генеративната вештачка интелигенција (AI) стана широко користена од јавноста, особено за задачи со прашања и одговори, кои сочинуваат над 80 проценти од интеракциите на корисниците.
Овие технологии сега се вградени во широк спектар на сектори, од соработка во канцеларија и инклузивно образование до индустриски дизајн и креирање дигитална содржина, придонесувајќи за развој на интегриран екосистем за паметни апликации низ целата економија.
Кога OpenAI го блокираше пристапот на Кина до нејзините напредни системи за вештачка интелигенција минатиот јули, кинеските програмери само слегнаа со рамениците. Најдоа замена така што се потпираат на системи со отворен код, каде што основната технологија се споделува јавно за другите да можат да ја градат.
Иако дотогаш вакво нешто значеше свртување кон друг популарен американски производ направен од Мета, една година потоа се случи голем пресврт во глобалната трка за развој на напредна вештачка интелигенција. Кинеските компании како DeepSeek и Alibaba создадоа свои системи за вештачка интелигенција со отворен код кои се рангираат меѓу најдобрите во светот.
Кина го промовираше тој пристап кон индустриската политика додека три претседателски администрации во Вашингтон се обидуваа да ја ограничат нејзината способност да произведува технологии како вештачка интелигенција, вклучително и со ограничување на продажбата на чипови произведени од Nvidia, водечкиот американски производител на чипови за вештачка интелигенција.
Во понеделник, Nvidia соопшти дека американската влада одобрила продажба, со лиценца, на чип специфичен за Кина познат како H20. Но, со поддршка на Пекинг, кинеските компании како Huawei се тркаат да развијат алтернативи на технологијата на Nvidia.
Пристапот на Пекинг кон вештачката интелигенција има за цел да им помогне на кинеските технолошки компании да напредуваат и покрај ограничувањата на Вашингтон.
ДОМИНАЦИЈА, НЕ ИЗОЛАЦИЈА
Во Соединетите Американски Држави, компании како Google и Meta потрошија милијарди долари на центри за податоци. Но, во Кина, владата е таа што одигра голема улога во финансирањето на инфраструктурата и хардверот за вештачка интелигенција, вклучувајќи центри за податоци, сервери со висок капацитет и полупроводници.
За да го концентрира инженерскиот талент на земјата, кинеската влада финансираше и мрежа од лаборатории каде што се одвиваат голем дел од нејзините најнапредни истражувања за вештачка интелигенција, честопати во соработка со големи технолошки компании како Alibaba и ByteDance.
Пекинг, исто така, им наложи на банките и локалните самоуправи да се впуштат во низа кредити што поттикна стотици стартапи. Од 2014 година, владата потроши речиси 100 милијарди долари за фонд за раст на полупроводничката индустрија, а во април изјави дека ќе издвои 8,5 милијарди долари за млади стартапи за вештачка интелигенција.
Локалните самоуправи поставија цели населби кои функционираат како инкубатори за стартапи, како што е Дрим Таун во Хангжу, град на југот на Кина кој е дом на Алибаба и Дипсик и е познат како жариште за таленти од вештачка интелигенција.
„За владата да ни помогне да покриеме дури и 13 или 15 проценти од нашите трошоци за истражување во рана фаза, тоа е огромна придобивка“, рече Џиа Хаоџун, основачот на Дип Принцип, стартап од Хангжу фокусиран на користење на вештачка интелигенција за хемиски истражувања кој собра 10 милиони долари минатата година.
И покрај неодамнешните отстапки и промени во реториката, новиот акционен план за вештачка интелигенција на американскиот претседател Доналд Трамп ја остава суштината на американската политика кон Кина непроменета – одржувајќи строги ограничувања на клучните технологии, а истовремено забрзувајќи ја дерегулацијата и инфраструктурната поддршка за гигантите на вештачката интелигенција на неговата земја.
Аналитичарите велат дека стратегијата на администрацијата ќе го интензивира технолошкото соперништво меѓу САД и Кина, а со оглед на тоа што Вашингтон веројатно нема да го олабави својот притисок, Кина нема да има голем избор освен да ја удвои самодовербата.
Белата куќа во среда ја претстави својата прва сеопфатна стратегија за вештачка интелигенција откако Трамп се врати на функцијата, во која се наведени плановите за заострување на контролата на извозот на американските алатки за производство на чипови и ограничување на глобалното ширење на кинеските модели на вештачка интелигенција.
Стратегијата за вештачка интелигенција на Трамп одразува суптилна промена во реториката од пристапот „мал двор, висока ограда“ на неговиот претходник Џо Бајден, но во суштина малку се променило, рече Бо Женгјуан од Пленум. „Досега, „дворот“ не станал помал“, додаде Бо, партнер во независната истражувачка платформа фокусирана на Кина. „Она што е различно е реториката – сега е повеќе спротивставувачка отколку ограничувачка.“
Акцискиот план од 28 страници го задолжува Министерството за трговија на САД да ги затвори дупките во тековните ограничувања за извоз, да го зајакне надзорот врз крајните корисници во странство и да го истражи користењето на алатки за геолокација за блокирање на пристапот до „земји од загриженост“ како што е Кина.
Зборувајќи за планот на Белата куќа на самитот за вештачка интелигенција во среда, Трамп рече дека сака да ги направи САД „извозна сила за вештачка интелигенција“, а воедно да ја одржи „неопходната заштита за нашата национална безбедност“.
Овој потег дојде само неколку дена откако Вашингтон одлучи да им ја отвори вратата на Nvidia и AMD да продолжат со извозот на некои напредни чипови за вештачка интелигенција во Кина, при што Трамп ја нагласи потребата од надвладување, а не од ограничување на брзорастечката индустрија за вештачка интелигенција во Пекинг.
Администрацијата на Трамп ја обликува регулацијата за вештачката интелигенција повеќе низ призмата на глобалната технолошка конкуренција – со акцент на зајакнување на доминацијата на САД во екосистемот на вештачката интелигенција – наместо низ повеќеслојниот пристап на Бајден за обид да го блокира пристапот на Кина до специфични технологии, истакна Бо.
„Но, во практична смисла, рамката за контрола на извозот останува во голема мера непроменета од последните денови на администрацијата на Бајден – ако ништо друго, таа се прошири“, рече Бо, посочувајќи на новите ограничувања што би можеле да влијаат на трети земји што ја користат серијата чипови за вештачка интелигенција Ascend на Huawei.
КИНА ГРАБИ НА ПАТОТ КОН ВРВОТ
Сепак, ниту една стратегија веројатно нема да ги одврати Кина и нејзините компании од обидот да добијат предност во однос на нивните меѓународни конкуренти на домашниот пазар; всушност, велат аналитичарите, мерките на САД само ја поттикнуваат решителноста на Пекинг.
„Контролата на извозот создаде единствена можност за домашните добавувачи на чипови за вештачка интелигенција, бидејќи тие не се натпреваруваат со најнапредните глобални алтернативи“, велат аналитичарите на Бернштајн, предводени од Лин Кингјуан, во истражувачка белешка објавена на 17 јули.
Тие предвидуваат дека уделот на домашните чипови на кинескиот пазар на забрзувачи за вештачка интелигенција ќе се искачи на 55 проценти до 2027 година, во споредба со само 17 проценти во 2023 година, благодарение на тековните напредоци и брзата експанзија на локалното производство од 7 нанометри.
Иако кинеските забрзувачи сè уште заостануваат зад врвните чипови на Nvidia и AMD во суровата моќност, тие сè повеќе ги достигнуваат перформансите на пониските чипови продадени во Кина – како што е H20 на Nvidia, се вели во белешката. Акцелераторите го забрзуваат времето на обработка за функции на високо ниво, особено апликации за вештачка интелигенција и машинско учење, во споредба со стандардните процесори.
Најдобар домашен изведувач, Ascend 910C на Huawei, сега достигнува околу 65 проценти од капацитетот на врвниот Nvidia H100. Сепак, неговата вистинска компјутерска моќ е ограничена од инфраструктурната компатибилност со софтверската платформа CUDA на Nvidia, додадоа аналитичарите.
Пекинг ги засилува напорите за локализирање на производството на полупроводници и проширување на својот екосистем за вештачка интелигенција, но „вештачката интелигенција не е нешто што може да се изгради преку ноќ само преку политичка поддршка – тоа е долга игра обликувана од инженерство, талент и инфраструктура“.
Иако контролата на чиповите во САД ја ограничи нејзината компјутерска моќ, кинескиот базен на податоци, алгоритмите и талентот за вештачка интелигенција се на исто ниво со САД, според Бо. „Нема да има јасен победник или губитник во следната деценија“, рече тој.
