ЦЕНИТЕ ЗА СТРУЈА И ГАС ВО ЕУ УРИВААТ РЕКОРДИ, еве како државите им помагаат на граѓаните со високите сметки

Цените на електричната енергија во Европа продолжуваат да уриваат рекорди, интензивирајќи ја енергетската криза во регионот и поттикнувајќи ги стравувањата за пристап до електрична енергија и греење додека времето почнува да се лади.

Германските цени на електричната енергија за следната година, кои се сметаат за репер за Европа, накратко скокнаа над 1.000 евра за мегават час во понеделникот, пред да паднат на 840 евра  за мегават час. „Ова воопшто не е нормално. Тоа е неверојатно неконтролиран раст“, вели Фабијан Ронинген, висок аналитичар во Rystad Energy. „Овие цени сега достигнуваат нивоа што мислевме дека никогаш нема да ги видиме“.

Цените скокнаа откако руски Газпром објави дека ќе го затвори гасоводот Северен тек 1 на три дена почнувајќи од среда за да изврши работи за одржување, што повторно ги разгоре стравувањата дека Москва би можела целосно да го исклучи гасот за Европа, која се трка со залихи пред зимата. Кога клучниот гасовод отиде офлајн за поправки 10 дена во јули, многу креатори на политики стравуваа дека нема да се врати. Меѓутоа, иако Русија ги рестартираше операциите, протокот на гас значително беше намален.

Францускиот нуклеарен сектор, кој обезбедува околу 70 отсто од електричната енергија во земјата, исто така се бори со помалото производство, што ги зголемува цените на енергијата во земјата. Чешката Република во понеделникот објави дека следната недела ќе свика итен состанок на европските министри за енергетика во Брисел, додека регионот бара решенија.

Бизнисите се загрижени дека можеби ќе треба периодично да ги запираат операциите во текот на зимата ако струјата е во недостиг, додека домаќинствата би можеле да се борат да платат зголемени сметки за греење. Последиците може да предизвикаат длабока рецесија. Имаше некоја причина за оптимизам во понеделникот. Германскиот министер за економија Роберт Хабек рече дека залихите на гас во земјата се полнат и дека земјата нема да мора да ги плаќа високите цени што моментално ги владее пазарот.

Германските капацитети за складирање гас се полни речиси 83 отсто и ќе го достигнат прагот од 85 отсто на почетокот на септември, според Хабек. Но, останува огромна неизвесност. Високите цени на електричната енергија за следната година покажуваат дека трговците не мислат дека кризата ќе биде контролирана во наредните месеци, според Rønningen. „Можеби ќе имаме голем број зими каде што треба некако да најдеме решенија“, рече извршниот директор на „Шел“, Бен ван Берден на прес-конференција во понеделникот во Норвешка.

Унипер, најголемиот германски увозник на природен гас, во понеделникот рече дека ќе му треба поголема помош од владата, барајќи дополнителни 4 милијарди евра. Компанијата рече дека нема готовина поради недостигот на рускиот извоз, што ја принудува да плаќа неверојатно високи пазарни цени за да ги пополни празнините во понудата.

КАКО ЗЕМЈИТЕ НА ЕУ ИМ ПОМАГААТ НА ГРАЃАНИТЕ ЗА ВИСОКИТЕ СМЕТКИ

Земјите-членки на Европската Унија во голема мера се одговорни за нивните национални енергетски политики, а правилата на ЕУ им дозволуваат да преземат итни мерки за заштита на потрошувачите од зголемените трошоци. Еве поглед на тоа што прават владите ширум континентот за да помогнат.

Италија

На почетокот на август Италија одобри нов пакет помош во вредност од околу 17 милијарди евра за да им помогне на фирмите и семејствата да се заштитат од зголемените трошоци за енергија и зголемувањето на потрошувачките цени. Тоа доаѓа откако околу 35 милијарди евра буџетирани од јануари за борба против кризата со трошоците за живот.

Владата ќе го продолжи бонусот од 200 евра исплатен во јули на Италијанците со низок и среден приход кои претходно не го добивале. Италија, исто така, ја објави својата намера да ги оданочи компаниите кои профитираат од повисоките цени на енергијата и промовира ограничување на цените на гасот на европско ниво за да помогне во задржувањето на скоковите на цените.

Шпанија

Како и Италија, Шпанија одлучи да ги оданочи оние енергетски компании кои профитираат од зголемувањето на цените на енергијата и да ги искористи собраните пари за да им помогне на своите граѓани да ги платат сметките.

Мадрид веќе го намали данокот на додадена вредност (ДДВ) на сметките за енергија од 21 отсто на 10 отсто, додека, исто така, го намали постојниот данок на електрична енергија од 7 отсто на 0,5 отсто. Како и Португалија, Шпанија во моментов спроведува едногодишно ограничување на цените на бензинот, договорено од Европската комисија, што гарантира дека тие ќе останат пониски од просечните 50 евра за мегават-час.

Франција

Франција, исто така, нуди еднократна исплата на своите граѓани за да им помогне да се соочат со тешки времиња, иако со само 100 евра тоа е значително пониско отколку во Британија и Италија. Но, Франција ја засили својата игра на изворот, принудувајќи го државниот снабдувач на енергија ЕДФ и принудувајќи го да го ограничи растот на големопродажната цена на електричната енергија на 4 отсто за една година. Овој потег се очекува да чини 8,4 милијарди евра.

Домашниот данок на земјата за финална потрошувачка на електрична енергија (TICFE), исто така, е намален од 22,50 евра по мегават час на само 1 евро по мегават час за домаќинствата и 0,50 евра за бизнисите.

Данска

Во јуни, данските пратеници се согласија за парична помош за постарите лица и други мерки во вкупна вредност од 3,1 милијарда дански круни (417 милиони евра), вклучително и намалување на давачките за цените на електричната енергија. Парламентот, исто така, го одобри таканаречениот „топлински чек“ во вредност од 2 милијарди дански круни (269 милиони евра) кој ќе биде платен на над 400.000 домаќинства погодени од зголемените сметки за енергија.

Холандија

Холандската влада, која очекува инфлацијата да достигне 5,2 отсто оваа година, им нуди на домаќинствата кои ги исполнуваат условите еднократен енергетски додаток од 800 евра. Тоа, исто така, го намалува ДДВ-то на енергијата од 21 на 9 отсто и ги намалува давачките за бензинот и дизелот за 21 отсто, ограничување што ќе остане на сила до крајот на годината.

Грција

Грција потроши околу 7 милијарди евра за субвенции за електрична енергија и други мерки од септември минатата година за да им помогне на домаќинствата, бизнисите и земјоделците да ги платат сметките за струја и гас. Субвенциите апсорбираат до 90 отсто од порастот на месечните сметки за струја за домаќинствата и 80 отсто од порастот за малите и средни фирми.

Бугарија

Бугарија во мај одобри пакет од 2 милијарди лева (1 милијарда евра) со цел да ги заштити компаниите и потрошувачите со ниски приходи од порастот на цените на енергијата и храната предизвикани од конфликтот во Украина.

Од јули, владата нуди и попуст од 0,25 лева (0,13 евра) за литар бензин, дизел и течен нафтен гас и метан до крајот на годината и ги укинува акцизите за природен гас, електрична енергија и метан.