Американските царини ќе стапат на сила на 1 август доколку трговските партнери од Тајван до Европската Унија не склучат договори со Вашингтон, изјави во недела министерот за финансии на САД, Скот Бесент. Според Бесент, во петокот, преговорите – кои продолжија во текот на викендот – се фокусирани на 15 до 18 договори со важни партнери, додека Доналд Трамп предупреди за стапки на увозни даноци до 70% за други.
Висините на царините ќе се „вратат како бумеранг“ на некои од исклучително високите нивоа што претседателот Трамп ги објави на 2 април – пред да ги суспендира царините за да овозможи трговски разговори и да постави рок до 9 јули за договор, изјави Бесент за CNN.
Бесент ги потврди коментарите на Трамп пред новинарите на авионот „Ер Форс Уан“ во петокот, во кои тој исто така наведе нов рок: „Па, веројатно ќе ги започнам на 1 август. Па, тоа е доста рано. Нели?“
Претседателот рече дека потпишал 12 писма што треба да се испратат, веројатно во понеделник.
Износите беа дел од пошироко соопштение во април каде што Трамп воведе царина од 10 проценти на стоки од речиси сите трговски партнери, со план да ги зголеми овие стапки за одредена група во рок од неколку дена.
Но, тој брзо ги паузираше зголемувањата до 9 јули, дозволувајќи да се одржат трговски разговори.
Неизвесноста создадена од Вашингтон испрати шок бранови низ глобалната економија. Бизнисите ги запреа инвестициите, а доларот го забележа најлошиот резултат во последните 50 години во првата половина од годината.
Повеќето држави се залагаат за склучување договори што би им помогнале да ги избегнат овие зголемени давачки. Досега, администрацијата на Трамп објави договори со Обединетото Кралство и Виетнам, додека Вашингтон и Пекинг се согласија привремено да ги намалат неверојатно високите давачки на производите едни на други.
Бесент рече дека администрацијата е „блиску до неколку договори“. „Очекувам да видам неколку големи најави во текот на следните неколку дена“, рече тој. Но, тој не сакаше да каже на кои земји мисли, додавајќи: „Не сакам да ги ослободам од одговорност“.
Како што се приближува неговиот рок на 9 јули, Трамп постојано повторува дека планира да ги информира земјите за американските царински стапки со испраќање писма.
Бесент го отфрли тврдењето на водителката на Си-Ен-Ен, Дана Баш, дека администрацијата користи закани, а не преговори, и негираше дека Трамп поставува нов рок со датумот 1 август. „Тоа не е нов рок. Ние велиме, ова е кога ќе се случи. Ако сакате да ги забрзате работите, направете го тоа. Ако сакате да се вратите на старата стапка, тоа е ваш избор“, рече тој.
Тој рече дека прирачникот е да се примени „максимален притисок“ и ја наведе Европската Унија како пример, велејќи дека тие „постигнуваат многу добар напредок“ по бавниот почеток.
Преговарачите на ЕУ и САД водеа разговори во текот на викендот, а францускиот министер за финансии изјави во саботата дека се надева дека ќе можат да постигнат договор овој викенд.
Сепак, другите земји сè уште изразуваат вознемиреност. Јапонскиот премиер Шигеру Ишиба изјави во недела дека „нема лесно да прави компромис“ во трговските разговори со Вашингтон.
Лидерите на БРИКС на состанокот во Рио де Жанеиро ги осудија царините, велејќи дека се нелегални и ризикуваат да ја повредат глобалната економија.
ЕУ влегува во критична недела, со само два дена преостанати разговори за обезбедување трговски договор со Вашингтон за да се избегне заканите од 50% царина на увозот во САД од страна на Доналд Трамп.
Со отчукувањето на времето до крајниот рок на Трамп на 9 јули, Европската комисија останува во неизвесност како тој ќе се однесува кон блокот, заканувајќи се со трансатлантска трговија од 1,6 трилиони евра.
„Меѓу земјите-членки, големото прашање ќе биде дали треба да постигнеме договор по секоја цена за да избегнеме трговска војна или да покажеме сила ако договорот не е доволно добар“, рече еден дипломат од ЕУ.
Германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека сака брз договор во стилот на Велика Британија за да избегне целосна трговска војна, додека францускиот претседател Емануел Макрон се залага за подобар договор ако брзоплетиот договор е „неурамнотежен“.
Зборувајќи за агресијата покажана кон ЕУ, која Трамп еднаш ја нарече „полоша од Кина“, комесарот за трговија на Брисел, Марош Шефчовиќ, минатата недела рече дека му се заканиле со царини од 17% за увоз на храна за време на разговорите со високи членови на администрацијата на Трамп, вклучувајќи го и Бесент.
Откако објави казнени царини за „денот на ослободувањето“ за речиси сите земји на 2 април, Трамп ги паузираше 90 дена, една недела подоцна.
САД сега се на работ да започнат трговски напад врз десетици земји, бидејќи периодот од 90 дена истекува во среда со само два договори во торбата – Велика Британија и Виетнам.
Ова покрена прашања за способноста на ЕУ да постигне нешто друго освен политички рамковен договор за продолжување на разговорите, додека основната царина од 10% и други давачки за автомобили, челик и алуминиум остануваат на сила.
Додека разговорите влегуваат во последната и најчувствителна фаза, индустриите низ Европа се подготвуваат за нови предизвици, со или без договор. Тие очекуваат дека цената на претседателствувањето на Трамп ќе биде минимални 10% за извозот во САД, пет пати повисока од просекот од 2% пред да биде избран минатата година.
Тоа е затоа што по месеци закани за одмазднички царини за сè, од Бурбон до авиони Боинг, ЕУ минатата недела призна дека сеопфатен трговски договор е недостижен.
Наместо тоа, тие се стремат кон договор во принцип, или „рамковен договор“ кој повеќе ќе личи на договорот со Велика Британија постигнат во мај, кој стапи на сила на крајот од минатиот месец.
(Фото: Nikkei Asia)