Либор излегува од употреба, банките мора да најдат алтернатива

На крајот на оваа година, официјално ќе престане пресметката на меѓубанкарската каматна стапка Либор за повеќето валути, објави британскиот финансиски регулатор ФЦА.

Според аналитичарите, со оглед на тоа што Либор беше една од најважните каматни стапки во светот, овој потег ќе го зголеми притисокот врз банките и инвестициските фондови да најдат алтернатива на оваа мерка што е можно поскоро.

Според Фајненшл тајмс, ФЦА објави дека објавувањето на вредноста на Либор за британската фунта, еврото, швајцарскиот франк и јапонскиот јен ќе престане на 31 декември. Затоа, од почетокот на јануари 2022 година, банките повеќе нема да бидат обврзани да испраќаат податоци за пресметка на Либор. На крајот на годината ќе престане пресметувањето на неделната и двомесечната стапка на Либор за американскиот долар, додаде британскиот финансиски регулатор.

Глобалните регулатори побараа од банките, компаниите за управување со средства и компаниите да ја укинат оваа стапка, што ги покажува трошоците за позајмување меѓу банките.

Наместо Либор, регулаторите препорачуваат употреба на одредници засновани врз стапки на депозити преку ноќ. Сепак, дел од финансиската заедница предупредуваат дека оваа промена отвора проблеми со некои должници и доверители и побара дополнително време за прилагодување.

„Веќе некое време го чекавме ова официјално соопштение, но не треба да се потценува значењето на оваа вест. Надвор од пазарот на доларот, ова претставува крај на играта “, изјави за ФТ Клод Браун, партнер во лондонската адвокатска фирма Рид Смит.

Регулаторите тврдат дека Либор го рефлектира пазарот кој повеќе не постои и дека дневните стапки во голема мера се базираат на проценки наместо на реални трансакции. Сепак, ФЦА потврди дека банките ќе имаат рок до јуни 2023 година да се повлечат од пазарот на договори долар вреден 200 трилиони долари поврзани со Либор.

Имено, има повеќе обврзници и заеми врзани за доларот Либор отколку за која било друга валута. Да потсетиме, во 2012 година беше откриен скандал дека голем број банки ја прилагодиле вредноста на Либор за да заработат пари или да спречат нестабилност на пазарот. Манипулациите траеја до 1991 година.

Како резултат, бројни банки беа казнети со стотици милиони долари, а некои банкари дури завршија во затвор. ФЦА тогаш се погрижи за пресметката на Либор.