ПОВЕЌЕ

    EBITDA – ФИНАНСИСКИ КОРПОРАТИВЕН РЕНТГЕН!?

    Време зa читање: 5 минути

    Автор: Стручен соработник на Пари

    Последните неколку години сведоци сме на еден стабилен пораст на тргувањето со акции на македонската берза, а исто така преку формирањето на регионалната берза зголемени се можностите за инвестирање. Во време кога каматните стапки на депозитите бележат континуиран пад и нивната атрактивност се повеќе се намалува, голем број на инвеститори пронаоѓаат алтернативни канали за пласирање на своите расположливи средства. Иако постојат голем број на инвестициски и консалтинг компании кои можат да дадат солидна основа и анализа за одредена компанија, сепак таквите услуги се подостапни за големити инвеститори. Поединечните инвеститори кои тргуваат со помала сума на пари се оставени самостојно да одлучуваат за вредноста на компанијата, нејзините перформанси и изгледите за зголемени приноси, а сето тоа на крај да резултира со исплата на дивиденда или остварување на повисока пазарна вредност.

    Во една таква конотација, а насочено кон поголема финансиска едукација ќе го анализираме финансискиот показател EBITDA и неговите основни карактеристики. EBITDA е скратен назив од “Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization”. Овој показател укажува на профитот кој го прави компанијата без во него да бидат вклучени трошоците за камата, данок, депрецијација и амортизација.

    За поедноставно прикажување ќе претставиме еден скратен биланс на успех:

    Oписмилиони €
    Приходи50
    Набавна вредност(20)
    Нето профит30
    Административни Трошоци(7)
    Оперативен профит23
    Финансиски трошоци(4)
    Приход пред данок19
    Данок(2)
    Профит17

    Во многу анализи досега, оперативниот профит бил стожер врз чија основа се носеа одлуки околу кондицијата на компанијата и нејзината оперативност. Оперативниот приход често пати се заменува и со кратенката EBIT(Earnings Before Interest and Taxes). Најпластично кажано, анализата се насочува кон тоа трошоците за камата и данок да не бидат земени во предвид при анализа на тековното работење на компанијата, со цел да не се добие искривена и нереална слика. Тоа се прави од 2 причини:

    1. Износот на камата кој компанијата треба да го плати кон своите кредитори, зависи исклучиво од деловни одлуки кои компанијата го донела, во најголем број случаи, во минатото и истите треба да се анализираат посебно. Тргајќи ги финансиските расходи, се добива чиста слика за генерирањето приходи од бизнис активностите на компанијата.
    2. Износот на данок кој треба да го плати компанијата на крај на година е исто така елемент кој не треба да влијае врз одлуката на инвеститорот, бидејќи даночната политика може да се разликува од држава до држава и истата е дискреционо право на државните органи.

    Кога ќе се стигне до чист EBIT, тогаш во пресметката треба да се додадат и пресметковните трошоци за депрецијација и амортизација. Овие термини се превземени од Британската легислатива и укажуваат на сметководственото справување со трошоците на компанијата кои произлегуваат од поседувањето на одредени средства. Депрецијацијата се однесува на фиксните средства (објекти, машини,возила и сл), додека амортизацијата се однесува на средства како лиценци, брендови и goodwill. Без разлика на кој тип на средство се однесува инвестицијата, начинот на водење на трошокот е ист.

    Зошто е битно овие трошоци да останат надвор од делокругот на инвестициската анализа на потенцијалниот инвеститор:

    • Инвеститорот треба да ја знае точната фактурна вредност на средствата за да може да ја вклопи во својата пресметка
    • Периодот на амортизирање е субјективна одлука на менаџментот на компанијата
    • Остаточната вредност на средствата, после амортизирањето, е исто така вредност која е одредена од поединечни ставови и видувања за идната пазарна цена.
    • Методот со кој се амортизира средството(начинот на обезвреднување) може да биде рамномерен низ цел период или забрзан на почеток, па како одминува времето истиот да се намалува.

    Сите овие потенцијални “главоболки” се доста обемни и одземаат многу време, а може да се избегнат доколку трошокот за амортизација и депрецијација се додаде на оперативниот приход. Со тоа се креира детална слика за работењето на бизнисот. Секако дека овој показател не е најмеродавен при анализа на компаниите, но дава насока во кој правец функционира компанијата. Доколку се навлезе подетално во пресметките, насоката треба да биде кон скенирање на извештајот за парични приливи.

    На крај, од кога ќе се пресмета коефициентот на EBITDA и доколку истиот насочува кон рентабилно и профитабилно работење на компанијата, сепак остануваат голем број на отворени прашања. Пример да земеме компанија која вложува во фиксни средства и притоа тоа го прави со целосно надворешно финансирање. Компанијата ќе почне да бележи брзи стапки на раст, ќе растат приходите и ќе се золемува нивото на EBITDA, но од друга страна се зголемува ризикот. Иако сликата за компанијата може да изгледа одлично, базирајќи се на овој показател, во позадина се поставува прашањето:”колкаво ниво на ризик би превзеле во инвестицијата”?

    Заклучокот кој може да се изведе е дека со помош на EBITDA се прави преелиминарен скрининг на компанијата, но сепак тој не ги отсликува во доволна мера клучните карактеристики на функционирањето на бизност и истиот треба да биде само патоказ, а не и примарен елемент во одлуката.

    Автор: Стручен соработник на Пари

    14,794Следи нè на facebookЛајк

    слично