Реката Рајна со критично низок водостој, загрозена индустријата во Германија

Нивото на водата на реката Рајна би можело да достигне критично ниска точка во наредните денови, соопштија германските власти во средата, што го отежнува транспортот на стоки, вклучувајќи јаглен и бензин, откако Европа ја зафати сушата и енергетската криза. Долготрајните суви временски услови ги претворија неколку од главните европски реки во потоци, предизвикувајќи главоболка за германските фабрики и електрани кои се потпираат на испораки со бродови и со што е поверојатно економското забавување.

Транспортот на стоки по внатрешни водни патишта е поважен во Германија отколку во многу други западноевропски земји, според Капитал Економикс. „Ова е особено случај за Рајна, чие водно тесно грло кај Кауб има многу ниски нивоа на вода, но и понатаму е пловен за бродови со плитки трапови“, рече Тим Александрин, портпарол на германското Министерство за транспорт.

Властите предвидуваат дека нивото на водата во Кауб ќе се спушти под границата од 40 сантиметри рано во петок и ќе продолжи да паѓа во текот на викендот. Иако ова е сè уште повисоко од рекордното ниско ниво од 27 сантиметри забележано во октомври 2018 година, многу големи бродови би имале проблем да ја поминат реката на тоа место, лоцирано приближно на средината на Рајна помеѓу Кобленц и Мајнц.

„Ситуацијата е доста драматична, но сè уште не толку драматична како во 2018 година“, рече Кристијан Лоренц, портпарол на германската логистичка компанија HGK.

Европа се бори со суви периоди, намалување на водните патишта и топлотни бранови кои стануваат посилни и почести поради климатските промени. Ниското ниво на вода е уште еден удар за индустријата во Германија, која се бори со намалувањето на протокот на природен гас што предизвика пораст на цените.

Поради недостиг на вода, бродовите што носат сол по реката Рајна од Хајлброн до Келн, а кои вообичаено би превезувале 2.200 метрички тони товар, можат да превезат само околу 600 тони, рече тој. „Се разбира, се надеваме дека превозот нема да биде запрен, но видовме во 2018 година дека кога нивото на водата стана многу ниско, бензинските пумпи одеднаш немаа повеќе гориво бидејќи бродовите не можеа да поминат“, рече Лоренц.

Властите преземаат чекори за да го префрлат повеќе стоковниот сообраќај на железничката мрежа и, доколку е потребно, да ѝ дадат приоритет, рече Александрин, портпарол на Министерството за транспорт.

Оние други опции ќе бидат поскапи и ќе траат подолго, а повисоките трошоци ќе го оневозможат во некои случаи, рече Ендрју Кенингам, главен економист за Европа за Капитал Економикс.

Бидејќи некои бродови не можеа да го поминат клучниот воден пат целосно натоварени, германскиот министер за транспорт Фолкер Висинг повика да се вади мил од реката за да се овозможи повеќе товари да се движат по неа. Долгорочно, тој рече дека е неопходно „да се префрли поголем сообраќај од пат на железница и водни патишта“.

Тој рече дека планираното копање на коритото на Рајна е проект од една неодамнешна германска владина студија за долгорочна стратегија за патување „со најдобар сооднос помеѓу трошоците и придобивките“. „Треба да ги елиминираме тесните грла на Рајна на одредени точки. Ни треба воден пат“, рече Висинг. Завршувањето на „џиновскиот проект“ ќе трае до почетокот на 2030-тите, рече тој.

Инвестицијата би изнесувала околу 180 милиони евра, од кои околу 40% би биле за придружни еколошки мерки.

Како министер за транспорт во Рајнланд-Пфалц, Висинг веќе водеше кампања за продлабочување на Рајна помеѓу Сент Гоар и Мајнц. Ова ќе им овозможи на бродовите да превезуваат околу 200 тони повеќе товар. „Тоа е еквивалентно на 10 до 15 натоварени камиони“, рече тој тогаш.

НИВОАТА НА РЕКИТЕ ВО ПАД ПОБРЗО ОД ОЧЕКУВАНОТО

Вообичаено, кога нивото на водата паѓа под критичната ознака за период од 30 дена, индустриското производство се намалува, објасни Нилс Јансен, економски експерт од Килскиот институт за светска економија (IfW). „Во 2018 година, кога пловидбата на Рајна последен пат беше отежната поради слабата вода за подолг период, индустриското производство се намали за околу 1,5% на својот врв“, рече Јансен. „Може да биде дополнителен товар што превозот е релативно важно средство за транспорт на енергетски стоки.

Ниските водостои, исто така, се појавуваат порано отколку што е типично, при што најниските водостои обично се забележани подоцна во годината, во септември или октомври.

Нивото на водата е особено ниско во тесниот дел на Кауб во близина на Кобленц, моментално на околу 56 сантиметри (помалку од 2 стапки) длабочина. Сепак, на бродовите им требаат околу 1,5 метри за да можат да пловат целосно натоварени. „Продолжуваме да пловиме, но можеме да натовариме само околу 25 до 35 отсто од капацитетот на бродот“, рече директорот на бродската задруга DTG, Роберто Спранци, која управува со околу 100 бродови на Рајна. „Тоа значи дека на клиентите често им требаат три брода за да го преместат својот товар, наместо само еден“.

Надлежните не ја затвораат реката на мала вода. Тие оставаат на операторите на бродови да одлучат дали сакаат или не да продолжат со пловењето по Рајна.

РЕПРИЗА НА 2018 ИЛИ ПОЛОШО?

Сегашната ситуација ги врати сеќавањата на силната суша што ја погоди Рајна во 2018 година, кога водниот пат беше затворен за транспорт на стоки вкупно 132 дена.

Според податоците на Федерацијата на германските индустрии, една третина од компаниите лоцирани таму претрпеле „значително повисоки транспортни трошоци до 50%“ во тоа време, додека две третини биле само „недоволно способни да ги одржат своите синџири на снабдување“ со други начини на транспорт.

BASF, најголемата хемиска компанија во светот, која се наоѓа на Рајна во близина на Лудвигсхафен, се обиде да го пренесе транспортот на својата стока од бродови до камиони, возови и гасовод. Но, компанијата рече дека само околу една третина од дневните потреби за транспорт може да се покрие. Во него се додава дека за целосна замена на товарните бродови со патен транспорт ќе биде потребна флота од 1.600 камиони дневно и дека е „исклучена како опција“.